Sıcak havaların etkisini artırmasıyla birlikte, kene kaynaklı hastalıklarda da artış yaşanıyor. Özellikle Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı, kırsal bölgelerde yaşayanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaya devam ediyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nazif Elaldı, Türkiye’de KKKA hastalığına yakalanan bireylerin en az yüzde 95’inin tedavi ile sağlığına kavuştuğunu belirtti.
Türkiye'de 50'den Fazla Kene Türü Tespit Edildi
Dünya genelinde yaklaşık 900 farklı kene türü bulunduğunu dile getiren Elaldı, Türkiye’de şimdiye kadar 50’den fazla türün kayıtlara geçtiğini söyledi. Ancak KKKA’nın bulaşmasında en büyük rolü, Hyalomma cinsine ait keneler üstleniyor. Özellikle bu türlerin Türkiye genelinde yaygın olarak görüldüğüne dikkat çeken Elaldı, bu kenelerin hastalığın biyolojik taşıyıcısı olduğunu ifade etti.
Kenelerin Vücutta Kalma Süresi Önemli
Kene kaynaklı virüslerin bulaşma süreci hakkında da bilgi veren Elaldı, vücuda tutunan kenelerin saatlerce hatta günlerce kalabildiğini ve bu süreçte yoğun şekilde kan emdiğini açıkladı. Ancak kene fark edildiğinde henüz virüs bulaşmamış olabilir. Bu nedenle kenelerin mümkün olan en kısa sürede, baş kısmı koparılmadan, dikkatli bir şekilde çıkarılması büyük önem taşıyor.
Her Yaşta Görülebilir, Ancak Yaşlılar Daha Riskli
KKKA hastalığı her yaş grubunda görülse de, Prof. Dr. Elaldı özellikle 65 yaş üstü bireylerde ölüm riskinin daha yüksek olduğunu vurguladı. Altta yatan hastalıkların etkili olabileceğini belirten Elaldı, hastaneye başvuran kişilerin kanlarındaki virüs yükünün ölüm riskini doğrudan etkilediğini söyledi. Bilimsel çalışmalara göre, kanında yüksek miktarda virüs bulunan bireylerde ölüm oranı ciddi şekilde artıyor.
Türkiye’de Ölüm Oranı Dünya Ortalamasının Altında
Dünya genelinde KKKA’nın ölüm oranı yüzde 10 ila 30 arasında değişirken, Türkiye’de bu oran yüzde 5’in altında. Elaldı, bu başarının hızlı tanı, etkili hasta sevk sistemleri, tecrübeli sağlık personeli ve referans hastanelerdeki tedavi protokolleri sayesinde sağlandığını belirtti. Türkiye’nin bu alandaki başarısı uluslararası otoritelerce de takdir ediliyor.
Kene Isırıkları En Sık Bacaklarda Görülüyor
Yapılan araştırmalara göre, keneler insan vücudunda genellikle bacaklara, baş-boyun bölgesine ve kollara yapışıyor. Sivas ve çevresinde yapılan saha çalışmalarında, toplanan kenelerin yüzde 80’inin KKKA’yla doğrudan ilişkili olan Hyalomma marginatum türüne ait olduğu tespit edildi.
Aşı ve Tedavi Geliştirme Çalışmaları Sürüyor
Prof. Dr. Elaldı, KKKA hastalığının tedavisinde sıvı-elektrolit takviyeleri, kan ürünleri desteği ve gerektiğinde hemodiyaliz gibi yöntemlerin etkili şekilde kullanıldığını söyledi. Ayrıca, Türkiye’de geliştirilen yerli inaktif aşının faz 1 çalışmaları tamamlanırken, uluslararası alanda DNA ve mRNA tabanlı aşıların da geliştirilme sürecinde olduğunu aktardı.
