Türkiye’de son dönemde art arda yaşanan zehirlenme olayları, toplumda ciddi bir farkındalık oluşturdu. Özellikle düğün gibi kalabalık organizasyonlarda tavuk kaynaklı toplu gıda zehirlenmeleri sık görülürken, İstanbul’da Böcek ailesinin tüm fertlerinin kimyasal kaynaklı zehirlenme sonucu yaşamını yitirmesi endişeleri artırdı.
Gıda Kaynaklı Zehirlenmelere Dikkat
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Tıbbi Toksikoloji Uzmanı Dr. Vildan Özer, Türkiye’de en sık karşılaşılan zehirlenmenin gıda kaynaklı olduğunu vurguladı. Özer, soğuk hava koşullarıyla birlikte halk arasında “Tavuk ürünleri soğukta bozulmaz” algısının yanlış olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Son dönemlerde zehirlenme haberleri sıkça karşımıza çıkıyor. İstanbul’daki Böcek ailesinin tüm fertlerinin yaşamını yitirmesi, toplumda farkındalığı artırdı. Özellikle tavuk ürünlerinin dışarıda bekletilmesi veya uzun süre marine edilmesi ciddi risk oluşturuyor. Tavuk ürünleri alındığında hızlı tüketilmeli, buzdolabında en fazla 48 saat saklanmalı ve dolabın en soğuk rafında muhafaza edilmelidir. Zehirlenme belirtileri genellikle bulantı, kusma ve ishalle başlıyor.”
Kimyasal Zehirlenmelerde Farkındalık Önemli
Özer, Böcek ailesinin yaşamını yitirdiği olay gibi kimyasal kaynaklı zehirlenmelerin halk tarafından kolayca anlaşılamayacağını vurguladı:
“Kimyasal ajanlar, insanların aktif olduğu yaşam alanlarında kullanıma uygun değildir ve ruhsatlandırılmamıştır. Yanlış ürün yanlış amaçla kullanıldığında halkın ve doktorların bunu tanıyıp anlaması zordur. Kimyasallara maruz kalındığında en sık görülen bulgular bulantı, kusma ve ishaldir; çoğu zaman gıda zehirlenmesi sanılabilir. Laboratuvar tetkikleri çoğu kimyasal zehirlenmede tanı koydurucu değildir. Bu nedenle, hastanın verdiği ayrıntılı öykü tanıda kritik öneme sahiptir.”
Tahliller Temiz Çıkabilir, Sorun Devam Edebilir
Dr. Özer, bulantı ve kusmanın sadece zehirlenmeye işaret etmediğini, birçok hastalıkta da görülebileceğini belirtti:
“Tahlillerde bulgu olmaması sorunun olmadığı anlamına gelmez. Baş ağrısı bile bulantı ve kusmaya yol açabilir. Bu nedenle her vaka ayrıntılı öykü ve muayene ile değerlendirilmelidir. Toksikoloji merkezlerinde adeta bir dedektif gibi tüm detaylar incelenir; hastanın çevresi, yediği yemekler ve temasları tek tek araştırılır.”
Ulusal Zehir Danışma Merkezi 114
Vatandaşların zehirlenme şüphesi durumunda 7/24 hizmet veren Ulusal Zehir Danışma Merkezi’ni (UZEM) arayabileceklerini belirten Özer, “114 hattı sadece zehirlenme durumlarında değil, bilgi almak için de kullanılabilir. Bu hat sayesinde vatandaşlar, hastaneye gidip gitmemeleri gerektiğini öğrenebilir” uyarısında bulundu.
