Bartın Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve araştırma ekibi, Türkiye’nin biyolojik zenginliğine önemli bir katkı sağlayarak yalnızca Küre Dağları’nda yetişen yeni bir bitki türünü keşfetti. "Paflagonya Belumotu" adı verilen bu endemik bitki, uluslararası bilim literatürüne resmi olarak girdi.
Küre Dağları’nda 5 Yıllık Bir Bilimsel Yolculuk
2020 yılında Bartın Üniversitesi’nin Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) desteğiyle başlatılan arazi çalışmaları sırasında, Doç. Dr. Tunçkol tarafından ilk kez tespit edilen bitki, Kastamonu'nun Horma Kanyonu bölgesinde keşfedildi. Küre Dağları Milli Parkı’nın zengin florası içerisinde yer alan bu özel tür, WWF tarafından küresel ölçekte korunması gereken ekolojik bölgeler arasında gösterilen Karadeniz Nemli Karstik Orman ekosisteminin bir parçası olarak dikkat çekiyor.
Bilimsel Tanımlama ve Uluslararası Yayın
Türün sadece Küre Dağları'nda yetiştiği, herbaryum ve literatür çalışmalarıyla netleştirildi. Ulusal ve uluslararası botanik uzmanlarının katılımıyla sürdürülen çalışmalar sonucunda, bu yeni tür "Phytotaxa" adlı saygın bilimsel dergide yayımlandı. Bu sayede "Cynanchica paphlagonica" adıyla bilim dünyasına kazandırılan bitki, bilimsel olarak da tanınmış oldu.
Tehlike Altındaki Yeni Tür: Sadece 80 Kök Kaldı
Kökboyasıgiller (Rubiaceae) familyasına ait olan Paflagonya Belumotu, sarı renkte çiçekleriyle dikkat çekiyor. Şu anda bilinen tek popülasyonu yaklaşık 80 kökten oluşuyor ve yalnızca 2 hektarlık bir alanda bulunuyor. Bu dar yayılım alanı nedeniyle, IUCN kriterlerine göre "Tehlikede" (EN) kategorisine alındı. Türün ormancılık ve eko turizm faaliyetlerinden olumsuz etkilenme riski bulunuyor.
Koruma ve Gelecek Planları
Tunçkol, bitkinin tıbbi, kozmetik ve peyzaj alanlarında potansiyel taşıyabileceğine dikkat çekti. Bu kapsamda, üniversitenin farklı bölümleriyle iş birliği içinde moleküler düzeyde araştırmalar yapılması planlanıyor. Ayrıca Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile türün korunmasına yönelik özel bir eylem planı başlatılması hedefleniyor.
Bilimsel Katkının Gururu
Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Akkaya da yaptığı açıklamada, Türkiye’nin doğal zenginliklerinin korunması ve bilimsel olarak kayıt altına alınması sürecinde üniversite olarak önemli görevler üstlendiklerini vurguladı. Akkaya, bu değerli keşif için Doç. Dr. Tunçkol ve ekibini tebrik ederek, bilimsel çalışmaların sürdürülebilir gelişim açısından büyük bir adım olduğunu ifade etti.
Milli Parkın Değeri Bir Kez Daha Ortaya Kondu
Tunçkol, keşfedilen türün sadece bilimsel açıdan değil, aynı zamanda Küre Dağları Milli Parkı’nın ekolojik tanıtımı açısından da büyük değer taşıdığını belirtti.
Bu yeni keşifle birlikte, bölgenin biyolojik çeşitliliği bir kez daha tescillenmiş oldu.
