Türkiye’de finansal sistemde şeffaflık artırılacak yeni bir dönem başlıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kayıt dışı para hareketlerini önlemek ve kara para aklama riskini azaltmak amacıyla kapsamlı bir düzenleme hazırladı. Yeni tebliğ taslağına göre, 1 Ocak 2026 itibarıyla 200 bin TL ve üzerindeki para transferlerinde beyan zorunluluğu getirilecek.
Yüksek Tutarlar İçin Üç Kademeli Sistem
- Yeni uygulama, para transferlerinde tutar bazlı üç aşamalı bir beyan süreci öngörüyor. Buna göre;
- 200 bin TL – 2 milyon TL arasındaki işlemlerde, açıklama alanına transferin amacı açıkça yazılacak. “Borç”, “ödemedir” gibi belirsiz ifadeler kabul edilmeyecek.
- 2 milyon TL – 20 milyon TL arasındaki işlemler için “Nakit İşlem Beyan Formu” doldurulacak. Bu formda paranın kaynağı, kullanım amacı ve işlem taraflarına ilişkin detaylar yer alacak.
- 20 milyon TL ve üzeri işlemler için ise, beyan formuna ek olarak sözleşme, fatura gibi resmi belgelerin bankaya ibraz edilmesi zorunlu olacak.
“Belirsiz Açıklama” Dönemi Bitiyor
MASAK, yeni sistemle özellikle “bireysel ödeme”, “kişisel transfer” gibi muğlak ifadelerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Bankalar artık her işlem için belirli bir karakter sınırıyla (en az 20 karakter) açık ve anlaşılır açıklama talep edecek. Bu sayede büyük meblağlı para hareketleri daha net şekilde takip edilebilecek.
Amaç: Uluslararası Şeffaflık Standartlarına Uyum
Tebliğ taslağında, düzenlemenin FATF (Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi Mali Eylem Görev Gücü) kriterlerine uyum amacı taşıdığı belirtildi. Türkiye’nin uluslararası mali şeffaflık standartlarına tam entegrasyonu hedefleniyor. Yeni sistemle kara para aklama, terörün finansmanı ve kayıt dışı ekonominin önlenmesi yönünde daha güçlü bir denetim mekanizması kurulacak.
Muafiyet ve Yaptırımlar
Her işlem beyana tabi tutulmayacak. Kamu kurumlarının kendi işlemleri, bankalar arası transferler ve ATM’den yapılan düşük tutarlı işlemler kapsam dışında kalacak. Ancak beyan zorunluluğunu yerine getirmeyen kullanıcıların işlemleri bankalar tarafından reddedilecek. Ayrıca, yükümlülüklerini ihlal eden finansal kuruluşlara 5549 sayılı Kanun uyarınca idari yaptırımlar uygulanacak.
2026’da Başlıyor
Bankalar, 2026’ya kadar sistemlerini yeni düzenlemeye uyumlu hale getirmek zorunda olacak. Uygulama başladığında 200 bin TL üzeri transferlerde beyan zorunlu hale gelirken, 20 milyon TL’yi aşan işlemler yalnızca belge ibrazı ile yapılabilecek.
