Yaz aylarının vazgeçilmezleri arasında yer alan şişelenmiş sular, araç içinde bırakıldığında ciddi sağlık riskleri doğurabiliyor. Uzmanlar, sıcak havalarda otomobillerde unutulan plastik şişelerden akan suyun vücuda yavaş yavaş toksik etkiler bırakabileceğine dikkat çekiyor. Yapılan bilimsel araştırmalar, şişelenmiş sularda mikroplastik ve kimyasal sızıntılar bulunduğunu ve bu maddelerin kanserden doğurganlık sorunlarına kadar pek çok rahatsızlıkla ilişkili olduğunu ortaya koyuyor.
Yüksek Sıcaklık Plastik Şişelerde Kimyasal Sızıntıyı Artırıyor
Çin’in Nanjing Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bir çalışma, polietilen tereftalat (PET) plastik şişelerin yüksek sıcaklığa maruz kaldığında suya zararlı kimyasallar sızdırdığını gösterdi. Araştırmacılar, dört hafta boyunca yüksek ısıya maruz bırakılan şişelerden antimon ve bisfenol A (BPA) adlı toksik maddelerin suya geçtiğini tespit etti. Antimon kısa vadede baş ağrısı, mide bulantısı ve uyku bozukluklarına yol açarken, uzun vadede akciğer iltihabı ve mide ülseri gibi sağlık sorunlarını tetikleyebiliyor. BPA ise kanser, kalp-damar hastalıkları, doğurganlık sorunları ve erken ölüm riskini artırabiliyor.
CDC verilerine göre, sadece 27 derece sıcaklıktaki bir ortamda aracın içi 20 dakika içinde 40 dereceye, bir saat içinde ise 59 dereceye ulaşabiliyor. Bu aşırı sıcaklık, plastik şişelerdeki toksik sızıntının hızlanmasına neden oluyor.
Mikro ve Nanoplastikler Hücrelere Girebiliyor
Kanada McGill Üniversitesi ve ABD Columbia Üniversitesi’nin araştırmaları, yüksek sıcaklığa maruz kalan plastik şişelerden mikro ve nanoplastik parçacıkların suya geçtiğini doğruluyor. Columbia Üniversitesi’nden bilim insanları, bir litrelik şişe suyunda ortalama 240 bin plastik parçacığı tespit etti. Bu parçacıklar o kadar küçük ki doğrudan kan dolaşımına ve beyin dahil hücrelere girebiliyor. Araştırmalar, nanoplastiklerin DNA hasarına yol açabileceğini, gen aktivitesini değiştirebileceğini ve kanser gelişimini tetikleyebileceğini gösteriyor. İran’da yapılan bir çalışmada, kolorektal kanser dokularının tamamında mikroplastik izine rastlandığı bildirildi.
Uzmanlardan Uyarı: Acil Önlem Gerekiyor
Londra merkezli Deep Science Ventures araştırmacıları, plastik şişelerden kaynaklanan kimyasal maruziyetin doğurganlık, bağışıklık sistemi ve çocuk gelişimi üzerinde yıkıcı etkiler yaratabileceğini vurguluyor. Araştırmacılar, politika yapıcılara acil önlem çağrısı yaparak, “Harekete geçilmemesi durumunda hem insan sağlığı hem de ekosistem için geri dönülmez sonuçlar ortaya çıkabilir” uyarısında bulundu.
Uzmanlar, özellikle yaz aylarında araç içinde plastik şişelerde su bırakmaktan kaçınılmasını ve mümkünse cam şişe veya paslanmaz çelik kapların kullanılmasını öneriyor.
