Lodoslu havaların etkisini artırdığı bugünlerde, karbonmonoksit kaynaklı baca gazı zehirlenmelerinin önüne geçilmesi için uzmanlar vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu. Özellikle sobaların yoğun şekilde kullanıldığı bölgelerde dikkatli olunması gerektiği hatırlatıldı.
“Karbonmonoksit görünmez bir tehlikedir”
Uyarılarda, karbonmonoksitin renksiz, kokusuz ve fark edilmesi güç bir gaz olduğuna dikkat çekilerek şu bilgiler paylaşıldı:
"Karbonmonoksit, yakıt olarak kullanılan ve yapılarında karbon bulunan odun, odun kömürü, taş kömürü, LPG veya doğal gaz gibi madenlerin yetersiz yanmaları sonucunda oluşur. İyi yanmayan ve yanlış kullanılan sobalar, gazla çalışan şofben ve sobalar, küçük veya büyük tüple çalışan ısıtıcılar, yangınlarda oluşan duman karbonmonoksit zehirlenmesi nedenlerindendir. Karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Bu nedenle ortam havasında hissedilmesi ve saptanması zordur. Solunum yoluyla alınması suretiyle zehirlenmelere yol açar. Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalı. Soba kurarken çok dikkatli olunmalı ve soba konusunda bilgi sahibi kişilerden yardım ve destek alınmalı."
Soba kullanımında dikkat edilmesi gerekenler
Uzmanlar, sobaların güvenli kullanılması için şu tavsiyelerde bulundu:
- Sobaların duvarlardan en az 1–1.5 metre uzaklıkta olması,
- Günlük olarak temizlenmesi ve kaliteli odun/kömür tercih edilmesi,
- Oksijen eksilme sensörü bulunan sobaların kullanılmasının önem taşıdığı vurgulandı.
Ayrıca, tüplü ısıtıcı, soba veya kombi bulunan bir odada kesinlikle uyunmaması gerektiği belirtilerek, özellikle lodoslu havalarda bu cihazların kullanılmaması gerektiği ifade edildi.
Zehirlenme belirtileri ve ilk yardım
Açıklamada karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtilerinin hafif uyku hali, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve bulantı olduğunu; ağır zehirlenmelerde ise hızlı solunum, görme bozukluğu, bayılma ve ölümcül koma riskinin bulunduğu vurgulandı.
Ayrıca şu ifadeler paylaşıldı:
"Karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapılması gereken ilk yardım; zehirlenen kişi öncelikle zehirli ortamdan hemen uzaklaştırılmalı ve temiz havaya çıkarılmalıdır. Aynı zamanda ilk yardım ekiplerine de çok hızlı bir şekilde haber verilmelidir. İlk yardım ekipleri gelinceye kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapılabilir."
