Ev temizliği için kullanılan deterjanlar, üzerinde yer alan güvenlik sembolleri sayesinde kullanıcıları ciddi sağlık risklerinden koruyor. Avrupa Kimyasal Ajansı (ECHA) uzmanları, etiketsiz veya zorunlu tehlike işaretleri bulunmayan ürünlerin ciddi zehirlenmelere yol açabileceğini belirterek tüketicileri uyarıyor.
Deterjanlar Görünmez Bir Tehlike Oluşturabilir
Günlük hayatta sıkça kullanılan temizlik ürünleri, yanlış etiketleme veya eksik uyarılar nedeniyle ciddi riskler oluşturabiliyor. Son dönemde artan kimyasal temas vakaları, doğru deterjan seçiminin önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
ECHA Tüketici Güvenliği Birimi adına konuşan kimyasal güvenlik uzmanı Dr. Anna Müller, “Etiketinde zorunlu güvenlik sembolleri olmayan hiçbir temizlik ürününü kullanmayın. Bu ürünlerin içerikleri, risk seviyeleri ve sağlık etkileri bilinemez” diyerek tüketicileri uyardı.
Deterjanlarda Bulunması Gereken Güvenlik Sembolleri
Temizlik ürünlerindeki semboller, hem bilgilendirici hem de sağlığı koruyucu uyarılardır. AB ve Türkiye düzenlemelerine göre ambalajlarda mutlaka bulunması gereken semboller şunlardır:
- Korozif Madde İşareti (GHS05): Cilt ve gözlerde ciddi yanıklara neden olabilir. Özellikle güçlü tıkanıklık açıcılar ve fırın temizleyicilerinde bulunur.
- İrritan / Alerjen Uyarısı (GHS07): Ciltte tahriş, solunumda hassasiyet ve alerjik reaksiyon riski taşır. Ev tipi deterjanlarda sık rastlanır.
- Çevre İçin Tehlikeli Sembolü (GHS09): Su canlıları için toksik olabilir; lavabo veya kanalizasyona dökülmemelidir.
- Yanıcı Madde Uyarısı (GHS02): Aerosol veya solvent bazlı ürünlerde bulunabilir.
Dr. Müller, “Sembol yoksa risk bilinemez; bu da tüketiciyi korunmasız bırakır” diyerek sembollerin önemini vurguladı.
Etikette Bulunması Gereken Diğer Bilgiler
Semboller tek başına yeterli değil; deterjan etiketinde ayrıca şu bilgiler olmalıdır:
- Ürünün kullanım amacı
- Doğru kullanım talimatı
- Üretici/ithalatçı bilgisi
- İçerik listesi ve alerjen uyarıları
- UFI kodu (zehirlenme durumunda formülün tespiti için)
- Parti/lot numarası
Eksik bilgi, ürünün güvenilir olmadığını ve yetkisiz üretim ihtimalini güçlendiriyor.
Etiketsiz Ürünler Neden Tehlikeli?
ECHA uzmanları, markasız veya açık satılan ürünlerin ciddi riskler taşıdığını belirtiyor. Bu ürünlerde:
- Kimyasal yoğunluk bilinmez
- Cilt ve gözde yanma riski artar
- Solunduğunda akciğer hasarı oluşabilir
- Evcil hayvanlar için zehirlenme riski yükselir
- Acil durumda sağlık ekipleri müdahale edemez
Avrupa’daki zehirlenme merkezlerinin raporlarına göre, çocuk zehirlenmelerinin bir kısmı etiketsiz temizlik ürünlerinden kaynaklanıyor.
Güvenli Deterjan Seçmenin Altın Kuralları
Dr. Müller ve ECHA uzmanları, güvenli ürün seçimi için şu önerileri paylaşıyor:
- Sembol ve uyarıların eksiksiz olup olmadığını kontrol edin
- Orijinal, kapaksız açılmamış ürünleri tercih edin
- Açıkta satılan ürünlerden uzak durun
- Çevre dostu sertifikalı ürünleri seçin
- Alerjen uyarılarını mutlaka okuyun
Bu önlemler hem kullanıcı sağlığını hem de çevreyi korumak açısından kritik öneme sahip.
