Kastamonu’nun kültürel mirası adım adım güvence altına alınıyor. Geçtiğimiz ay Taşköprü ilçesine bağlı Alaseki (Alasökü) Köyü’nde tespit edilen kaya mezarları ve mimari kalıntıların ardından, bölge Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmişti. 16 Ekim 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kararda, köyün Eski Mezarlık ve Köyyeri mevkilerinde yapılan arkeolojik incelemelerde çeşitli kaya mezarları ve mimari parçalara rastlandığı belirtilmiş, bu bulguların bölgenin antik çağlarda önemli bir yerleşim yeri olduğuna işaret ettiği vurgulanmıştı.
Bu kararın ardından, Kastamonu’nun bir başka ilçesi olan Devrekani’de de benzer bir gelişme yaşandı. Kastamonu’nun Devrekani ilçesine bağlı Kınık köyü sınırlarında yer alan Delibeyoğlu, Harmankayası ve Köprübaşı Ören Yeri, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından arkeolojik sit alanı olarak tescillendi. Tarihi öneme sahip bu üç alanın korunmasına yönelik karar, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kültürel Mirasın Harita Üzerinde Yeniden Tanımlanması
Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 15 Kasım 1994 tarihli önceki kararlarına dayanarak yapılan koordinatlandırma ve sayısallaştırma çalışmaları, sit alanlarının sınırlarını günümüz teknolojisiyle netleştirdi. 31 Ekim 2025 tarihli toplantıda alınan 5946 sayılı karar ile Kınık köyü çevresindeki üç farklı bölge, kültürel miras değeri dikkate alınarak farklı koruma dereceleriyle yeniden tescil edildi.
Buna göre;
- Kınık Delibeyoğlu alanı: 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı,
- Harmankayası alanı: 1. ve 2. Derece Arkeolojik Sit Alanı,
- Köprübaşı Ören Yeri: 1. ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlendi.
Bu kapsamda, söz konusu alanlarda her türlü inşaat, fiziki müdahale veya kazı çalışması yalnızca Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun izniyle yapılabilecek.
Geçiş Dönemi Kuralları ve Koruma Esasları
Yeni kararla birlikte bölgede “Geçiş Dönemi Koruma Esasları” yürürlüğe girdi. Buna göre, özellikle 1. derece arkeolojik sit alanlarında yalnızca bilimsel kazı ve araştırma faaliyetlerine izin verilecek. Tarımsal faaliyetler kısıtlanırken, taş, toprak, kum, maden çıkarımı ve sanayi atığı dökümü kesinlikle yasaklandı.
3.derece arkeolojik sit alanlarında ise yapılaşma talebi öncesinde müze denetiminde sondaj kazısı yapılması zorunlu kılındı. Bu kazılarda kültürel kalıntılara rastlanması durumunda alanın sit derecesi yeniden değerlendirilecek. Ayrıca, altyapı, ağaç dikimi veya sökümü gibi işlemler de yalnızca Kurul izniyle yapılabilecek.
Yasal Denetim ve Yaptırımlar
Kültür ve Turizm Bakanlığı, alınan kararla bölgedeki tüm faaliyetlerin Kurul denetimine tabi olacağını açıkladı. Belirlenen kurallara aykırı herhangi bir uygulama tespit edilmesi halinde, ilgili idarelerin yasal işlem başlatacağı ve çalışmaları durduracağı bildirildi. Ayrıca, kararda yer almayan durumlarda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerinin geçerli olacağı vurgulandı.
Kastamonu’nun Kültürel Geleceğine Katkı
Uzmanlara göre bu karar, Kastamonu’nun binlerce yıllık arkeolojik geçmişini koruma altına almak adına büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. Devrekani sınırları içerisindeki bu üç alan, yalnızca Kastamonu’nun değil, tüm Batı Karadeniz’in arkeolojik kimliğine ışık tutacak önemli merkezler arasında yer alıyor.
Bu tescille birlikte bölge, hem bilimsel araştırmalar hem de kültürel turizm açısından yeni bir cazibe noktası olma potansiyeline sahip.
İlgili Haber:
Taşköprü’nün Tarihi Köyü Artık Sit Alanı Oldu
