Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinde yer alan tarihi Pompeiopolis Antik Kenti, bünyesinde barındırdığı önemli kalıntılarla araştırmacıların ilgisini çekmeye devam ediyor. Bu değerli mirasın en dikkat çeken unsurlarından biri olan hemicyclium tipindeki antik güneş saati, Kastamonu Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir proje sayesinde yeniden bilim dünyasının gündemine taşınıyor. Üniversitenin İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Ömer Fatih Tekin’in koordinasyonunda hazırlanan kapsamlı çalışma, TÜBİTAK’ın 3005 Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Programı kapsamında destek almaya hak kazandı.
Antik Bir Zaman Ölçer Modern Yöntemlerle Analiz Edilecek
Söz konusu proje, 2021 yılında gün yüzüne çıkarılan güneş saatinin bilim tarihi açısından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesini hedefliyor. Antik dönemde kullanılan zaman ölçme tekniklerine ışık tutan bu özel yapının, yalnızca arkeolojik bir buluntu olmanın ötesinde, dönemin astronomi bilgisi, mühendislik anlayışı ve sosyal yaşamı hakkında da ipuçları taşıdığı belirtiliyor.
Proje kapsamında güneş saatinin teknik yapısı, kullanılma amaçları ve antik toplumların günlük hayatındaki işlevi disiplinler arası yöntemlerle ele alınacak. Türkiye’de antik güneş saatleri üzerine yapılan beşerî bilim çalışmaları oldukça sınırlı olduğu için bu araştırma hem bilimsel yeniliği hem de özgün yaklaşımıyla dikkat çekiyor.
Dijital Modelleme ile Gölge–Işık Testleri Yapılacak
Çalışmanın en önemli aşamalarından biri, güneş saatinin bilgisayar destekli dijital modelinin oluşturulması olacak. Bu model üzerinden ışık ve gölge simülasyonları geliştirilerek saatin işlevselliği ve doğruluk payı yeniden test edilecek. Ayrıca, Pompeiopolis’teki örnek, Anadolu’nun diğer antik güneş saatleriyle karşılaştırılarak bölgesel benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulacak.
Projede Kastamonu Üniversitesi’nin yanı sıra Harran Üniversitesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Karabük Üniversitesi’nden uzman akademisyenler de yer alıyor. Toplamda farklı disiplinlerden çok sayıda araştırmacının katkı sunduğu çalışma, bölgenin bilim tarihi açısından daha iyi anlaşılmasını sağlayacak geniş bir perspektif sunuyor.
Rektör Topal: “Bilimsel Çalışmalarımıza Değerli Bir Katkı”
Kastamonu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal, projenin TÜBİTAK tarafından desteklenmesinden duydukları memnuniyeti dile getirerek şu ifadeleri kullandı:
“Pompeiopolis Antik Kenti’nde ortaya çıkarılan güneş saatinin yeniden bilimsel bir bakışla incelenmesi, hem üniversitemiz hem de bölgenin kültürel mirası açısından oldukça değerlidir. Projede emeği geçen tüm akademisyenlerimizi tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum.”
Prof. Dr. Topal ayrıca, yükseköğretimde araştırma faaliyetlerine verdikleri destek için YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’a ve YÖK üyelerine teşekkür ederken, üniversitelere sağlanan Ar-Ge teşviklerinden dolayı TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Orhan Aydın’a da şükranlarını sundu.
