Son dönemde hem dünyada hem de Türkiye’de kanser vakalarının artması, on binlerce vatandaşın bu hastalıkla mücadele etmesine neden oluyor. Erzincan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Arif Akyıldız, kanser türleri, belirtileri, erken tanı ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler verdi.
Kanser Nedir ve Nasıl Gelişir?
Doç. Dr. Akyıldız, kanserin vücuttaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve yayılmasıyla ortaya çıktığını belirterek şunları söyledi:
"Normalde vücudumuzdaki hücreler belirli bir düzen içinde büyür, bölünür ve ölürler. Kanser hücreleri ise, kontrolsüz şekilde çoğalan ve bulundukları dokudan başka bölgelere yayılabilen (metastaz yapabilen) anormal hücrelerdir. Adeta vücudun farklı bir hücresi gibi yönetimden bağımsız hareket ederek kendi kafasına göre sürekli çoğalırlar. Zamanla 'sıçrama özelliği' dediğimiz lenf bezlerine, oradan da kan dolaşımına karışarak farklı organlara yayılma yeteneği kazanırlar."
Kanser Risk Faktörleri
Kanser gelişiminde rol oynayan başlıca risk faktörlerini açıklayan Akyıldız, şunları ifade etti:
- Genetik yatkınlık
- İleri yaş
- Tütün ürünleri kullanımı
- Alkol tüketimi
- Sağlıksız beslenme ve obezite
- Fiziksel hareketsizlik
- Bazı virüsler (HPV, EBV, Hepatit)
- Radyasyona maruziyet
- Bazı kimyasal maddeler (kanserojenler)
Kanser Belirtileri
Doç. Dr. Akyıldız, kanser türlerinin çeşitliliği nedeniyle belirtilerin farklılık gösterdiğini vurguladı:
"Her kanser türünün kendine özgü belirtileri olmakla birlikte, bazı genel uyarı işaretleri vardır. Uzun süre geçmeyen öksürük veya ses kısıklığı, nedeni bilinmeyen kilo kaybı, ciltteki iyileşmeyen yaralar veya yeni ortaya çıkan benler, memede veya vücudun herhangi bir yerinde ele gelen kitle, yutma güçlüğü, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi belirtiler kanserin habercisi olabilir. Bu şikayetler her zaman kanser anlamına gelmez; fakat erken teşhis açısından mutlaka bir hekime başvurulmalıdır."
Kanser Tedavisi ve Erken Tanının Önemi
Tedavinin tümör tipi, evresi, hastanın genel durumu ve bireysel özelliklere göre planlandığını belirten Akyıldız, tedavinin amacını şöyle açıkladı:
- Kanser hücrelerini yok etmek
- Hastayı tamamen kurtarmak
- Tümörün büyümesini durdurmak veya yavaşlatmak
- Hastalığın yayılmasını önlemek
- Yaşam kalitesini artırmak
Erken tanının önemine dikkat çeken Akyıldız, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hastanemizde kanser taramaları ve tanı amaçlı testler yapılabilmektedir. Özellikle yaş ve risk faktörlerine göre düzenli sağlık kontrolleri ve taramaları; örneğin mamografi, kolonoskopi, smear testi ve sigara içenlerde tomografi gibi erken tanı tetkikleri hayati önem taşır. Unutmayalım ki erken tanı hayat kurtarır."
Türkiye’nin Kanser Tedavisindeki Yeri
Amerika’da dünyanın önde gelen Texas MD Anderson Kanser Merkezi’nde araştırmacı olarak çalışma fırsatı bulduğunu belirten Doç. Dr. Akyıldız, Türkiye’deki kanser tedavisinin birçok ülkeden önde olduğunu vurguladı:
"Yeni akıllı ilaçların geri ödeme kapsamına alınması ile birlikte, kanser tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar Erzincan’da yeni açılan kemoterapi ünitesinde uygulanabilmektedir."
