İlahiyatçı Mehmet Fatih Çıtlak’ın, Hababam Sınıfı ve Şaban karakteri üzerinden Rıfat Ilgaz’ı hedef alan sözleri tartışma yarattı. Kastamonu kültürü de tartışmanın merkezinde.
Türk Edebiyatı'nın unutulmaz isimlerinden Rıfat Ilgaz ve onun yarattığı Hababam Sınıfı romanı, yıllardır hem edebiyat dünyasında hem de sinemada özel bir yere sahip. İlazg’ın kaleminden çıkan karakterler, özellikle de Kemal Sunal’ın hayat verdiği “İnek Şaban”, Türk kültüründe kuşaklar boyunca karşılığını bulmuş mizahi bir dilin sembollerinden biri olarak kabul ediliyor. Ancak son günlerde bu karakter, edebiyatın değil tartışmaların konusu hâline geldi.
Ekranlarda sıkça gördüğümüz ilahiyatçı Mehmet Fatih Çıtlak, ismini vermeden Kastamonu Cideli Rıfat Ilgaz’ı hedef alan açıklamalarıyla dikkat çekti. Şaban isminin hem dini bir figürü işaret ettiğini hem de mizah içinde kullanıldığı için itibarsızlaştırıldığını savunan Çıtlak, Ilgaz’ın bu tercihle “Kastamonu kültürüne zarar verdiğini” ileri sürdü. Bu açıklamalar sosyal medyada geniş yankı bulurken, yıllar önce benzer söylemleri bir IŞİD taraftarının da dile getirdiğine ilişkin hatırlatmalar yeniden gündeme taşındı.
Hababam Sınıfı'nın Kültürel Etkisi ve Rıfat Ilgaz’ın Mirası
Hababam Sınıfı yalnızca bir roman olmanın ötesine geçerek Türkiye’de toplumsal hafızanın bir parçası hâline geldi. Eğitim sisteminden gençlik kültürüne, mizah anlayışından sinema geleneğine kadar pek çok alanda etkisini hissettiren eser, bugün hâlâ yeni nesiller tarafından ilgiyle takip ediliyor.
İnek Şaban karakteri ise Kemal Sunal’ın eşsiz performansıyla geniş kitlelere ulaşmış, dönemin mizah anlayışını şekillendiren figürlerden biri hâline gelmişti. Karakterin ismi yıllar boyunca Türk sinemasının en bilinen simgeleri arasında yer aldı.
Çıtlak’ın Sözleri ve Kastamonu Vurgusu
Mehmet Fatih Çıtlak açıklamalarında, Şaban ismi üzerinden Rıfat Ilgaz’a yönelik sert bir dil kullanarak Kastamonu kültürünü merkeze alan iddialar dile getirdi. Çıtlak, “Kastamonu’dan hain çıkmadığını” belirterek, bu toprakların kültürel değerlerine saygı gösterilmesi gerektiğini savundu. Ilgaz’ın eserindeki isim tercihinin “Kastamonu’nun kültürel mirasını gölgelediğini” öne sürdü.
Çıtlak ayrıca, Şaban isminin mizah içinde kullanılmasının zamanla toplumda yanlış çağrışımlar oluşturduğunu belirterek, bu tercihin kültürel sonuçları olduğunu ifade etti. Atatürk örneği üzerinden yaptığı karşılaştırmalar ise tartışmanın boyutunu daha da genişletti.
Tartışmanın Toplumsal Yansıması
Bu açıklamalar, Rıfat Ilgaz’ın edebiyatımıza katkılarını ve Hababam Sınıfı’nın toplumsal etkisini yeniden gündemin merkezine taşıdı. Tartışma, 'kültürel sembollerin zaman içinde nasıl anlam değiştirdiği', 'mizahın sınırları' ve 'toplumsal hafızanın şekillenmesi' gibi daha geniş başlıklara da işaret ediyor.
Bir yanda Ilgaz’ın edebiyata kattığı güçlü miras dururken, diğer yanda bir karakter ismi üzerinden yürüyen kültürel tartışma Türkiye’nin mizah anlayışının ve değer algısının nasıl dönüşebildiğini gösteriyor.
Konuya dair tartışmaların bir süre daha kamuoyunun gündeminde kalması bekleniyor.
