Geçmişi yaklaşık 150 yıl öncesine dayanan Türk döneri, mucidi Kastamonulu Hamdi Usta ile anılıyor. Ancak geleneksel lezzetin Avrupa’da tescillenmesi konusunda önemli bir engel ortaya çıktı. Türkiye’nin “Türk usulü döner” için Avrupa Birliği’ne yaptığı coğrafi işaret başvurusu, Almanya başta olmak üzere Avusturya, Belçika ve Hollanda’nın itirazları nedeniyle reddedildi.
AB’den Ret Kararı ve Dönerin Geleceği
Türk Döner Üreticileri Derneği, başvuruda dönerin yalnızca geleneksel Türk yöntemleriyle üretildiğinde “Türk döneri” adıyla satılmasını talep etmişti. Ancak Avrupa Birliği, ilgili ülkelerden gelen itirazları dikkate alarak başvuruyu onaylamadı.
Kararın ardından Avrupa’daki döner pazarı ve “döner” adıyla üretilen farklı ürünlerin satışına dair tartışmalar yeniden gündeme geldi. Türk üreticiler, bu durumun geleneksel lezzeti koruma ve taklitlerin önüne geçme çabalarına zarar verdiğini ifade ediyor.
Almanya’dan Yeni Bir Hamle: “Söner”
Türkiye’nin başvurusu reddedilirken, Almanya’dan dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Bavyera Eyalet Başbakanı ve Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) lideri Markus Söder’in partisinin öncülüğünde, dönerin bir çeşidi “Söner” adıyla tescil edildi. Böylece Alman üreticiler, Avrupa pazarına kendi markalı dönerlerini resmen sunmuş oldu.
Uzmanlar, bu hamlenin hem ticari hem de kültürel bir boyut taşıdığını vurguluyor. Dönerin kökeni ve üretim yöntemleri üzerindeki tartışmaların önümüzdeki dönemde daha da yoğunlaşması bekleniyor.
Döner Pazarında Rekabet Kızışıyor
Avrupa genelinde yıllık milyarlarca euroluk döner pazarı, uzun süredir Türk girişimcilerin hakimiyetinde bulunuyor. Ancak AB’nin ret kararı ve Almanya’nın “Söner” markası, Türk dönerinin Avrupa’daki konumunu yeniden değerlendirmeyi zorunlu kıldı.
Gıda sektöründen uzmanlar, bu gelişmelerin Türk üreticileri kalite standartlarını ve marka koruma stratejilerini gözden geçirmeye yönlendireceğini belirtiyor. Avrupa’da “döner” isminin kullanımına yönelik yeni düzenlemeler veya yerel marka hamleleri, sektörde rekabetin daha da artacağını işaret ediyor.
