Kastamonu’nun meşhur coğrafi işaret tescilli kestane balında bu yılın üretim sezonu sona erdi. Ancak, arıcıların yüzünü güldürmeyen sezon, rekoltede yaşanan ciddi düşüşle dikkat çekti. 2021 yılına kadar yılda yaklaşık 400 ton üretim yapılan bölgede, bu rakam son üç yılda hızla azalarak 2025’te 100 ton seviyelerine kadar geriledi. Uzmanlar, bu düşüşün başlıca sebeplerini kestane gal arısı zararlısı ile olumsuz iklim koşullarına bağlıyor.
Gal Arısı ve İklim Şartları Üretimi Vuruyor
Kastamonu’nun Karadeniz kıyısında yer alan Abana, Bozkurt, Çatalzeytin, Cide, Doğanyurt ve İnebolu ilçeleri, aroması ve şifalı özellikleriyle öne çıkan kestane balı üretiminde başlıca merkezler arasında bulunuyor. Ancak son yıllarda üreticiler, ciddi verim kayıplarıyla karşı karşıya. 2021 yılında bölgede görülmeye başlayan kestane gal arısı, ağaçların çiçeklenme oranını önemli ölçüde azaltırken; küresel iklim değişikliğinin yol açtığı mevsim düzensizlikleri de bal üretimini olumsuz yönde etkiliyor.
Kastamonu Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cem Başar, gal arısının yanı sıra hava şartlarının da üretimi vurduğunu belirterek, “400 ton civarında olan yıllık üretimimiz bu yıl 100 tona kadar geriledi. Arıcılarımız hem ürün miktarında hem de gelirlerinde kayıplar yaşıyor” dedi.
Zararlıya Karşı Mücadele Sürüyor
Kestane gal arısıyla mücadelede Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü önemli bir çalışma yürütüyor. Laboratuvar ortamında üretilen Torymus Sinensis isimli faydalı böcekler, gal arısının yayılımını engellemek için kestane ağaçlarının yoğun olduğu alanlara bırakılıyor. Bu böcekler, zararlının yumurtalarıyla beslenerek popülasyonunu azaltıyor. Ayrıca, bölgede özel tuzaklar yerleştirilerek zararlının etkisi minimuma indirilmeye çalışılıyor.
Çiçek Balında Yüzler Gülüyor
Kestane balında rekolte düşerken, çiçek balında ise bu yıl verimli bir sezon yaşandı. Başar, “Kastamonu’da yaklaşık 70 bin koloni bulunuyor. Bunun 40-50 bini kestane balı, geri kalan kısmı ise çiçek balı üretiminde çalışıyor. Çiçek balında bu yıl üreticilerimiz memnun ayrıldı” dedi.
2025 yılı için tavsiye edilen fiyatlar ise kestane balında kilogram başına 2.500 TL, çiçek balında ise 1.000 TL olarak açıklandı.
Arıcılar Çözüm Bekliyor
Kestane balı üreticisi Ali Yılmaz, verim kaybının son üç yıldır sürdüğünü vurgulayarak, “Eskiden kovan başına 10-15 kilo bal alırken, şimdi 2-2,5 kiloya kadar düştük. Bu durum bizleri ekonomik olarak zorluyor. Devletimizden daha etkili çözüm adımları bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
