TÜİK'in yayımladığı 2024 Ulusal Eğitim İstatistikleri’ne göre, Türkiye genelinde 25 yaş ve üzeri bireylerin ortalama eğitim süresi 9,5 yıla ulaştı. Cinsiyetlere göre incelendiğinde ise erkeklerin ortalama eğitim süresi 10,2 yıl olurken, kadınlarda bu süre 8,8 yıl olarak belirlendi.
Başkent Ankara, 10,8 yıl ile ortalama eğitim süresinin en yüksek olduğu il olurken; İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir de eğitim seviyesinin yüksek olduğu diğer iller arasında yer aldı. Öte yandan, eğitim süresinin en düşük olduğu il 7,5 yıl ile Ağrı olarak açıklandı. Ağrı'yı Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van takip etti.
Yükseköğretimde Kadınların Yükselişi
2008 yılında yalnızca %13,5 olan 25-34 yaş grubundaki yükseköğretim mezunu oranı, 2024 itibarıyla %44,9’a yükseldi. Özellikle kadınlar arasında ciddi bir artış gözlemlendi. Kadınlarda bu oran %12,5’ten %48,9’a çıkarken, erkeklerde ise %14,6’dan %41,1’e yükseldi. Bu veriler, kadınların yükseköğretimde daha hızlı ilerleme kaydettiğini ortaya koydu.
OECD Ülkeleriyle Karşılaştırma
Türkiye, yükseköğretim mezun oranı açısından OECD ülkeleri arasında orta sıralarda yer alıyor. 2022 yılı verilerine göre OECD ortalaması %47,4 iken, Türkiye bu alanda %42,9 ile biraz geride kaldı. Güney Kore, %69,6’lık oranla zirvede yer alırken, Meksika %27,3 ile en düşük orana sahip ülke oldu.
Şırnak ve Hakkari Zirvede, Ankara Geride
Eğitim süresindeki artış oranlarına bakıldığında, 2015-2024 yılları arasında en fazla gelişme gösteren iller dikkat çekti. Şırnak %51,6 artışla ilk sırada yer alırken, Hakkari, Muş, Şanlıurfa ve Bingöl de önemli artışlar gösterdi. Buna karşılık Ankara, Eskişehir, Tekirdağ, İzmir ve İstanbul gibi büyük şehirler eğitim süresinde görece daha az artış kaydetti.
Aile Eğitimi Başarıyı Etkiliyor
TÜİK verileri, bireylerin eğitim seviyesinin, ebeveynlerinin eğitim durumu ile yakından ilişkili olduğunu ortaya koydu. Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin %84,4’ü de yükseköğretim mezunu olurken, babası yükseköğretim mezunu olan bireylerde bu oran %80,3 olarak hesaplandı. Eğitim düzeyi daha düşük olan ebeveynlerin çocuklarında ise bu oran önemli ölçüde düşüyor.
Okuma Yazma Oranı Yükseldi
2008 yılında %91,8 olan 6 yaş ve üzeri nüfusun okuma yazma oranı, 2024 itibarıyla %97,8’e yükseldi. Kadınların okuryazarlık oranı %86,9’dan %96,2’ye, erkeklerin ise %96,7’den %99,3’e çıktı.
Türkiye genelinde eğitim seviyesinde olumlu bir tablo ortaya çıksa da, bölgesel farklılıklar ve cinsiyetler arasındaki eşitsizlikler hâlâ dikkat çekiyor. Eğitim politikalarının bu farklılıkları azaltacak şekilde bölgesel ihtiyaçlara göre şekillendirilmesi, uzun vadeli gelişim açısından büyük önem taşıyor.
