Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın öncülüğünde düzenlenen panelde, Kastamonu, Çankırı ve Sinop’ta yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik hizmetler ve izlenen politikalar ayrıntılı şekilde ele alındı.
KUZKA’nın ev sahipliğini yaptığı Yaşlı Refahı Paneli’nde, “aktif ve sağlıklı yaşlanma”, “hayat boyu öğrenme” ve “kuşaklar arası dayanışma” gibi yaşlılıkla ilgili temel meseleler gündeme taşındı. Etkinlik, Kastamonu’daki KUZKA Merkez Bina Konferans Salonu’nda yapıldı ve Kastamonu Valisi Meftun Dallı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Yaşlı Politikaları Daire Başkanı Doç. Dr. Fatih Elibol, KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç ile birlikte çeşitli kurumlardan temsilciler ve yaşlı bireylerin katılımıyla gerçekleşti.
İki bölümden oluşan panelin ilk oturumunda kurumsal hizmetler ve politikalar ele alındı. Sağlık Bakanlığı, TÜİK ve KUZKA uzmanlarının sunumlarıyla yaşlılara yönelik sağlık, sosyal ve demografik hizmetler hakkında bilgiler paylaşıldı. İkinci oturumda ise “aktif yaşlanma”, “kuşaklar arası ilişkiler” ve “öğrenmenin yaşam boyu sürdürülmesi” gibi konular masaya yatırıldı. Bölgede faaliyet gösteren üniversitelerin akademisyenleri de katkı sağlayarak yerel sosyal politika önerileri ve örnek uygulamaları değerlendirdiler.
"TR82 bölgesinin yaşlı refahı sorunlarını ele alıyoruz"
Panelde söz alan Kastamonu Valisi Meftun Dallı, "Yaşlı bireyler, sadece birer aile büyüğü değil; aynı zamanda geçmişle geleceği birbirine bağlayan köprülerdir. Tecrübeleriyle yol gösteren, değerleriyle toplumu besleyen yaşlılarımız; kültürel sürekliliğin teminatı, kuşaklar arası bağların canlı hafızasıdır. Aile içinde saygı ve sevgiye dayalı ilişkilerin güçlenmesinde, geleneklerin aktarılmasında ve toplumsal dayanışmanın sürdürülmesinde yaşlıların rolü hayati önemdedir. Günümüzde, dijitalleşme, bireyselleşme, boşanma oranlarındaki artış, doğurganlık oranının düşmesi ve yaşlı nüfusun hızla artması gibi sosyal ve demografik değişimler yalnızca aile kurumunu değil, aynı zamanda yaşlı bireylerin toplumsal hayattaki konumunu da etkilemektedir. Bu kapsamda Sayın Cumhurbaşkanımızın tensipleriyle 2025 yılının ‘Aile Yılı' ilan edilmesi, aile yapısının güçlendirilmesi ve yaşlı bireylerin bu yapı içindeki yerine vurgu yapılması açısından büyük anlam taşımaktadır" ifadelerini kullandı.
Vali Dallı, Kastamonu, Çankırı ve Sinop'u kapsayan TR82 bölgesinin yaşlılık profilinden de söz ederek, "Türkiye genelinde 65 yaş ve üzeri nüfus oranı 2019 yılında yüzde 9,1'ken 2024 yılında yüzde 10,6'ya, yaşlı bağımlılık oranı ise yüzde 13,4'ten, yüzde 15,5'e çıkmıştır. 2030 yılında bu oranın yüzde 19,5'e yükselmesi beklenmektedir. Ülkemizde en yaşlı bölge, yüzde 19,6 oranıyla TR82 bölgesi olup yaşlı nüfus oranı ülke ortalamasının oldukça üzerinde seyretmektedir. Yüzde 20,8 ile Türkiye'de yaşlı nüfus oranında ilk sırada Sinop, yüzde 20,2 oranıyla ikinci sırada Kastamonu bulunmaktadır. Çankırı ise yüzde 17,7 oranıyla beşinci sıradadır. Bu veriler, yaşlı bireylerin ihtiyaç duyduğu sosyal, sağlık ve ekonomik destek mekanizmalarına bölgemizdeki ihtiyacın ne kadar fazla olduğunu açıkça göstermektedir. Toplumumuzun hafızasını ve kültürel mirasını taşıyan yaşlı bireylerimizin yaşam kalitesini artırmak sadece bir sorumluluk değil, aynı zamanda toplumsal gelişimimizin teminatıdır" dedi.
"Bölgemizde yaşlanmanın en temel nedenlerinden biri göçtür"
Panelde konuşan KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç ise, Türkiye genelinde yaşlı nüfusun oranının yüzde 10,6 civarında olduğunu, Avrupa Birliği ülkelerinde bu oranın yüzde 20'yi geçtiğini belirtti. Genç, "Bu durum, ülkemizin hala genç bir nüfus yapısına sahip olduğunu göstermektedir. Ancak TR82 bölgemize baktığımızda tablo biraz farklıdır. Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerimizi kapsayan bölgemizde yaşlı nüfus oranı yaklaşık yüzde 20 seviyesindedir ve bu oran, Avrupa ortalamasına oldukça yakındır. Bu nedenle, yaşlı nüfusun refahına yönelik hizmetlerin değerlendirilmesi ve geleceğe dönük politikaların konuluşması, bölgemiz açısından son derece önem arz etmektedir. Bölgemizde yaşlanmanın en temel nedenlerinden biri olarak göç olgusunu görmekteyiz. Genel nüfus sayısında büyük değişiklikler olmamakla birlikte, yaş gruplarına göre önemli bir farklılaşma gözlenmektedir. Özellikle 20-30 yaş arası nüfus bölgemizden ayrılmakta, buna karşılık 45 yaş üzeri nüfusun bölgeye dönüş yaptığı görülmektedir. Bu durum, her yıl yaşlı nüfus oranının artmasına neden olmaktadır. Tam da bu gerçeklerden yola çıkarak, bölgemizde yaşlı nüfusun refahını artırmaya, aktif ve sağlıklı yaşlanmayı desteklemeye ve kuşaklar arası dayanışmayı güçlendirmeye yönelik politikaları konuşmak amacıyla bu paneli düzenledik" ifadelerini kullandı.
"Bakanlık olarak yaşlı bireylerimizin sadece bakım hizmetlerine değil, aynı zamanda sağlıklı yaş almalarını da önemsiyoruz"
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Yaşlı Politikaları Daire Başkanı Doç. Dr. Fatih Elibol ise Türkiye’nin hızla yaşlanan nüfus yapısına dikkat çekerek, "Avrupa'nın son 100-150 yıl içerisinde kat ettiği yolu biz çok hızlı bir şekilde kat etmeye başladık. Son rakamlarda bunları gösteriyor. Bu noktada bu hızlı dönüşüm sadece bir istisnadan ibaret değil, toplumsal yapımızı, hizmet anlayışımızı ve kalkınma politikalarımızı yeniden düşündürmemizi gerektiren bir süreci de beraberinde getiriyor. Biz, bakanlık olarak yaşlı bireylerimizin sadece bakım hizmetlerine değil, aynı zamanda aktif de sağlıklı yaş almalarına, toplumsal hayata katılımlarına, üretime ve öğrenmeye de dahil olmalarını önemsiyoruz. Bu anlamda siz değerli uzmanların ve kurumların katkısı ve bu süreçte çok önemli. TR82 bölgesi Türkiye'de yaşlı oranının en çok olduğu 5 ilden üçü olmuş oluyor. Bu noktada da mutlaka önem arz ediyor" şeklinde konuştu.
Panelde ayrıca şu konularda sunumlar yapıldı:
- Dr. Kanuni Keklik (Sağlık Bakanlığı): "Türkiye ve TR82 Bölgesi (Kastamonu, Çankırı ve Sinop İlleri) Yaşlılara Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi"
- Neslihan Öncül (TÜİK): "Yaşlı İstatistikleri Açısından Türkiye ve TR82 Bölgesi Demografi Değerlendirmesi"
- Emine Merve Topçuoğlu (KUZKA): "TR82 Bölgesi Kırsal Yaşlılık Raporunun Sunumu"
- Dr. Damla Yazar (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı): "Bölgesel Kalkınma ve Yaşlanma Politikaları"
- Dr. Canan Kaş (Kastamonu Üniversitesi): "Yaşlılarda Kırılganlık, Önlenmesi ve Yönetimi"
- Dr. Tahsin Barış Değer (Çankırı Karatekin Üniversitesi): "Çankırı'nın Yaşlılık Profili ve Sosyal Politika Önerileri"
- Doç. Dr. Abdullah Işık (Sinop Üniversitesi): "Üçüncü Yaş Üniversitesi Uygulamaları"
