Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Nefise Nazlı Yenigül, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10'unda görülen Polikistik Over Sendromu'nun (PCOS), sadece doğurganlığı değil, genel vücut sağlığını da tehdit eden önemli bir hormon bozukluğu olduğunu vurguluyor. PCOS’un en belirgin belirtileri arasında adet düzensizliği, erkek tipi tüylenme, ciltte sivilce, saç dökülmesi ve kilo alımı yer alıyor.
Genetik ve Çevresel Faktörler Etkili
PCOS’un tek bir nedene bağlı gelişmediğini belirten Dr. Yenigül, genetik yatkınlık ve çevresel etkenlerin sendromun ortaya çıkmasında önemli rol oynadığını ifade ediyor. Özellikle ailesinde PCOS öyküsü bulunan bireylerin risk grubunda yer aldığına dikkat çeken Yenigül, insülin direnci, sağlıksız beslenme, obezite ve hareketsiz yaşam tarzının hastalığın şiddetini artırabileceğini söylüyor.
Sadece Üreme Sistemi Değil, Tüm Vücut Etkileniyor
PCOS'un yalnızca kadınların doğurganlığını etkilemediğini vurgulayan Yenigül, bu durumun hormon dengesizliklerinden psikolojik sorunlara kadar uzanan geniş bir yelpazede etkili olabileceğini belirtiyor. Bazı kadınlarda belirgin belirtiler görülürken, bazılarında daha hafif ya da fark edilmeyen semptomlar da söz konusu olabiliyor. Adet düzensizliği, kilo vermede zorlanma ve ruhsal dalgalanmalar, hastalığın yaygın sonuçları arasında yer alıyor.
Erken Tanı ve Doğru Yaklaşım Hayati Önem Taşıyor
PCOS tanısı konulurken üç ana kriter dikkate alınıyor: Yumurtlama problemleri, erkeklik hormonlarında artış ve yumurtalıklarda çok sayıda küçük yumurtanın bulunması. Ancak özellikle genç kızlarda tanı koyarken dikkatli olunması gerektiğini ifade eden Dr. Yenigül, ilk adet döneminden sonraki 8 yıl içerisinde doğrudan tanı koymak yerine belirtileri izlemek gerektiğini söylüyor. Ayrıca tiroid gibi diğer hormonal hastalıkların da dışlanması gerektiğini belirtiyor.
Tedavide İlk Adım: Yaşam Tarzı Değişikliği
PCOS’un tedavisinde kişiselleştirilmiş yaklaşımların tercih edilmesi gerektiğini dile getiren Dr. Yenigül, tedavinin temelini yaşam tarzı değişikliği oluşturduğunu belirtiyor. Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz, hormonların dengelenmesine yardımcı olurken, doğum kontrol hapları ve destekleyici ilaçlar da bazı durumlarda kullanılabiliyor. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda ise yumurtlamayı uyaran ilaçlar veya tüp bebek yöntemleri devreye girebiliyor.
Uzun Vadeli Sağlık Riskleri Unutulmamalı
PCOS, yalnızca bugünü değil, gelecekte oluşabilecek ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebiliyor. Tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, hipertansiyon, uyku apnesi ve rahim içi kanser gibi kronik rahatsızlıklar, sendromun uzun vadeli komplikasyonları arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra depresyon, kaygı bozuklukları ve yeme problemleri de psikolojik açıdan dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında bulunuyor.
Sağlıklı Yaşam Alışkanlıklarıyla Kontrol Mümkün
Dr. Yenigül, PCOS’un etkilerinin azaltılmasında sağlıklı yaşam alışkanlıklarının büyük rol oynadığını belirtiyor. Küçük bir kilo kaybının bile yumurtlama düzenini olumlu etkileyebileceğini ifade eden Yenigül, kişiye özel hazırlanan diyet programları ve egzersiz planlarının uzun vadede başarı getirdiğini vurguluyor.
