Rize’nin Kaçkar Dağlarında 25 yıl boyunca çobanlık yapan Kastamonu Üniversitesi Öğretim Görevlisi Hikmet Haberal, doğaya olan tutkusunu akademik bilgiyle harmanlayarak Karadeniz’in turizm potansiyelini ortaya çıkarmak için çalışıyor. Yaylacılıkla başlayan hayat yolculuğu, onu bugün Türkiye’nin turizm projelerine yön veren isimlerinden biri haline getirdi.
Yaylalardan Akademi Dünyasına Uzanan Yolculuk
Pazar ilçesinde hayvancılıkla uğraşan bir ailede doğan Haberal, genç yaşta Kaçkar Dağlarında yaylacılığa başladı. 25 yıl boyunca dağlarda geçirdiği zaman, ona hem doğanın dilini hem de yayla kültürünü derinden öğretti. Bu süreçte bölgedeki buzul gölleri, endemik bitkiler ve doğal güzellikler hakkında zengin bir bilgi birikimi kazandı. Zamanla yöre insanı ona “Kaçkarların Çobanı” lakabını taktı.
Haberal, yüksek lisansını Gazi Üniversitesi’nde “Yaylacılık Kültürü ve Yayla Turizmi” üzerine tamamladı. “Yayla Kültürü ve Yayla Turizmi” adlı ilk kitabını yayımlayarak bu alandaki akademik çalışmalarının temelini attı. Ardından Tarım ve Orman Bakanlığı ile yürütülen projelerde Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinin Tabiat Turizmi Master Planlarını hazırladı.
Kastamonu’da Turizmi Canlandıran Projeler
2018’de tabiat turizmi alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi’ne 2021 yılında atanan Haberal, pandemi koşullarına rağmen saha çalışmalarına hızla başladı. Araç ilçesinde tematik yayla yürüyüş rotaları oluşturdu, “Araç Yayla Kış Festivali”ni başlattı ve Ağlı’da uzun süredir yapılmayan kızak yarışlarını yeniden canlandırdı.
Ayrıca Batı ve Orta Karadeniz’i kapsayan Paflagonya Rotası projesiyle, Zonguldak’tan Sinop’a uzanan geniş bir turizm güzergâhı belirledi. Bu rota, Lidya ve Frigya yollarına alternatif olacak şekilde planlanıyor. Haberal, bölgedeki jeopark alanlarını, kanyonları ve antik kentleri tespit ederek ilgili kurumlara raporladı.
Ilgaz Dağı’nda 4 Mevsim Turizm Hedefi
Haberal’ın en büyük hedeflerinden biri, Ilgaz Dağı’nı yılın dört mevsiminde turizme açmak. Doğu Karadeniz yaylalarının yaz aylarında yoğun ziyaretçi almasına rağmen Ilgaz Dağı’nda tur etkinliklerinin sınırlı olduğunu vurgulayan Haberal, bu durumu değiştirmek için projeler geliştiriyor. İlginç doğal yapılar, milli parklar ve İstiklal Yolu gibi tarihî rotalar, bu hedefin en önemli dayanak noktaları arasında yer alıyor.
Akademik Çalışmalar ve Yayınlar
Bugüne kadar yedi kitap kaleme alan Haberal’ın üç eseri üniversitelerde ders kitabı olarak okutuluyor. “Tabiat Turizmi”, “Eko Turizm, Kırsal Turizm, Yayla Turizmi” gibi eserler hem akademik dünyaya hem de turizm sektörüne kaynak sağlıyor.
Ayrıca Tosya Doğa Sporları Festivali, Devrekani Gençlik Şöleni, Paflagonya yürüyüşleri gibi etkinlikler düzenleyerek hem yerel ekonomiye hem de turizm bilincine katkı sunuyor. Öğrencileriyle TÜBİTAK destekli projeler yürütüyor, her ay farklı ilçelerde doğa kampları düzenleyerek gençlere uygulamalı eğitim fırsatları sunuyor.
Doğayı Korumak ve Geleceğe Aktarmak
Haberal, yürüttüğü tüm projelerde sürdürülebilir turizm ilkesini ön planda tutuyor. Cide’de sahil temizliği, lavanta dikimi, kampüs çevresinde temizlik çalışmaları gibi sosyal sorumluluk projeleriyle doğa sevgisini gençlere aşılıyor. Amacının, Karadeniz’in saklı güzelliklerini keşfetmek ve bunları gelecek kuşaklara bozulmadan bırakmak olduğunu ifade ediyor.
