İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM Genel Kurul gündemindeki trafik cezalarının artırılmasına ilişkin 36 maddelik kanun teklifinin 1 Ocak 2026'dan itibaren yürürlüğe gireceğini açıkladı. Bakan Yerlikaya, kanun teklifinin detaylarını aktararak, yeni yasayla birlikte kural ihlalini övenlere de 25 bin lira ceza kesileceğini belirtti. Bakan Yerlikaya ayrıca, "Bizim ciro çekmek gibi bir derdimiz yok. Bizim buradan gelecek paraya da ihtiyacımız yok" dedi.
Teklifin Amacı: Kazaları Önlemek ve Trafik Kültürünü Geliştirmek
Yerlikaya, medya kuruluşlarının temsilcileriyle bakanlıkta bir araya gelerek, TBMM Genel Kurul gündeminde olan Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini anlattı. Bakan, 36 maddelik kanun teklifi ile amaçlarının kazaları önlemek, can kaybını en aza indirmek, sürücülerin davranış biçimlerini olumlu yönde değiştirmek, zamanla bir trafik kültürü inşa etmek olduğunu söyledi.
Bakan Yerlikaya, caydırıcılığın trafik kültürünün temel taşı olduğunu vurgulayarak, "Caydırıcılık, trafik kültürünün gelişmesini ve kökleşmesini sağlayan en temel yapı taşıdır. Trafik güvenliği alanında sürücülerin kurallara uymalarını sağlamak ve kural ihlallerini azaltmak için caydırıcı önlemler almak hayati öneme sahiptir. Trafikte caydırıcılığı yalnızca ceza sistemi olarak değil, toplumda güvenli yaşam kültürünü inşa eden çok katmanlı bir mekanizma olarak görmek gerekir" dedi.
Trafik Cezaları Yalnızca Yaptırım Değil
Yerlikaya, trafik cezalarının sadece bir yaptırım olmadığını belirterek, "Trafik cezaları ile caydırıcılık arasında doğrudan ve güçlü bir ilişki vardır. Etkin ve adil bir ceza sistemi, bireylerin kurallara saygısını artırır, sürücü alışkanlıklarını olumlu yönde değiştirir, toplumsal bilinç geliştirir ve en önemlisi can kayıplarını azaltır. Bu nedenle cezalar sadece bir yaptırım değil, aynı zamanda trafik kültürünün dönüşümünü sağlayan stratejik bir araçtır" ifadelerini kullandı.
Toplumsal Direnç Yok
Bakan Yerlikaya, günde 17,4, yılda 6 bin 351 insanın trafik kazalarında hayatını kaybettiği bir ortamda caydırıcılık ve denetim mekanizmalarını masaya koyduklarını belirterek, toplumsal direnç olup olmadığına ilişkin şunları söyledi: "Toplumsal direnç olduğuna katılmıyorum. Anket yapıyoruz, toplumun nabzını ölçüyoruz. Toplumda trafik kuralları, trafik güvenliği, yaşam hakkı ile ilgili oy oranı yüzde 85’in çok üzerinde. Direnç yok. Toplum istiyor ki yolun en iyisini, kuralların da içselleştirilip, doğru takip edilmesini, denetlenmesini istiyor".
Sürücü Kursları Yeniden Düzenlenecek
Yerlikaya, sürücü kursları ile ilgili düzenlemelere dikkat çekerek, "Bana göre orası da tamamen elden geçirilmeli. Bir nimet kolay verildiği zaman o nimetin mutlaka komplikasyonları oluyor. 'A' ülkesi ile 'B' ülkesindeki ehliyet alımına bakın; nasıl alınıyor. Toplumsal bir mesele bu. Siz ehliyeti 18 yaşında aldınız, bir kere işlem yapılmadı, kurallara uyuyorsunuz. Ama bu sizin trafik güvenliğiniz için yeterli değil. Başkaları da kurallara uyarsa sizin güvenliğiniz sağlanır. Toplum diyor ki; '2024 yılında cinayet, 2023’e göre yüzde 11,8 düştü, 2 binin altında. Onun 3,5 katı şu anda ölen var trafikte" dedi.
Af Caydırıcılığı Bozar
Bakan, yasayla ilgili aftan söz edildiğinde, "Caydırıcılığın düşmanı aftır. Birbiriyle zıt kutuplardır. Af olduğu zaman caydırıcılığı, caydırıcılık olmadığı zaman da kuralların tamamını bırakmamız lazım" şeklinde konuştu.
Teklif AK Parti Grubunun
Yerlikaya, teklifin kendi değil, AK Parti grubunun teklifi olduğunu belirterek, "Benim teklifim değil, AK Parti grubumuzun 36 maddelik kanun teklifi. Bu kanun 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girecek. Grup Başkanımızın söylediği, '4-5-6 haftalık zaman dilimleri içinde toplumla çok daha konuşarak, içselleştirerek bunu Meclis'imizden çıkaracağız' şeklinde. Çalışma bu şekilde gerçekleştirilecek" dedi.
Cezaların Artırılma Nedeni
Cezaların yüksek olduğuna dair eleştiriler için Bakan Yerlikaya, "Bizim ciro çekmek gibi bir derdimiz yok. Bizim buradan gelecek paraya da ihtiyacımız yok. Medya 'Para cezaları buradan buraya geliyor' derken, aynı medya 'Böyle bir kaza olur mu bu devirde' diyor. Nasıl yapacağız. Yüzde 50 denetimi artırarak gelebileceğimiz yere geldik. İnsanlar kurallar istiyor; 'ben uyuyorum o da uysun' diyor" ifadelerini kullandı.
Yeni Trafik Aplikasyonları Geliyor
Bakan Yerlikaya, trafik ve denetim süreçlerinde kullanılacak iki yeni aplikasyon geliştirdiklerini duyurdu:
Radar aplikasyonu: Sürücü, güzergahı sisteme girdiğinde yol üzerinde kaç radar uygulaması olduğunu görebilecek, ancak yerlerini bilmeyecek.
“Gereği Yapıldı” aplikasyonu: Vatandaşlar, trafikte veya çevresinde gördüğü olumsuz durumları çekip uygulama üzerinden gönderecek; yetkililer gereğini yapacak.
Kanun Teklifindeki Öne Çıkan Cezalar
Yerlikaya’nın açıkladığı düzenlemelerden bazıları şöyle:
- Saldırı amacıyla araçtan inmek: 180 bin TL para cezası, 60’ar gün sürücü belgesi geri alma ve trafikten men.
- Düğün konvoyu ile yol kapama: 90 bin TL para cezası, 60’ar gün sürücü belgesini geri alma ve trafikten men; köprü, tünel, viyadük ve otoyolda 2 kat artırılacak.
- Makas atma: 90 bin TL para cezası, 60’ar gün sürücü belgesini geri alma ve trafikten men.
- Drift atma: 140 bin TL para cezası, 60’ar gün sürücü belgesini geri alma ve trafikten men.
- ‘Dur’ ihtarına uymama: 200 bin TL para cezası, 60’ar gün sürücü belgesini geri alma ve trafikten men.
- Araçta yüksek sesle müzik dinlemek: 3 bin TL ceza.
- Araçta mevzuata aykırı ses sistemi: 21 bin TL para, araç 30 gün trafikten men edilecek ve cihazlar sökülerek teslim edilecek.
- Cep telefonu kullanmak: 5 bin TL, aynı yıl 2’nci ihlalde 10 bin TL, 3’üncü ihlalde 20 bin TL ve sürücü belgesi 30 gün geri alınacak.
- Alkollü araç kullanmak: 25 bin TL ceza ve 6 ay sürücü belgesini geri alma; 2’nci ihlalde 50 bin TL ve 2 yıl sürücü belgesini geri alma; 3’üncü ihlalde 150 bin TL ve 5 yıl sürücü belgesi geri alma.
- Emniyet kemeri takmamak: 2 bin 500 TL.
- Ambulans ve itfaiyeye yol vermemek: 46 bin TL, 30’ar gün sürücü belgesi geri alma ve trafikten men.
- Diğer geçiş üstünlüğü olan araçlara yol vermemek: 15 bin TL ceza.
- Kırmızı ışık ihlali: İlk seferde 5 bin TL, 2’ncide 10 bin TL, 3’üncüde 15 bin TL.
- Sosyal medyada kural ihlalini övmek: 25 bin TL.
- Yerleşim yeri ve yerleşim yeri dışında hız sınırı ihlalleri: Cezalar artırılacak.
