Genç yaşta kanser tanısı haberleri son yıllarda daha sık duyulur hale geldi. Bu tabloya eklenen yeni başlıklardan biri de apandis kanseri. Uzmanların paylaştığı değerlendirmelere göre eskiden daha çok ileri yaşlarla ilişkilendirilen bu nadir kanser türü, artık 50 yaş altındaki bireylerde belirgin bir artış eğilimi gösteriyor.
ABD’de yürütülen analizler, apandis kanseri tanılarının genç kuşaklarda geçmişe kıyasla üç ila dört kat daha sık konulabildiğini işaret ediyor. Bugün bu hastalığa yakalananların yaklaşık üçte birinin 50 yaşın altında olması, konunun yalnızca istatistik değil, klinik açıdan da yeni bir uyarı alanı oluşturduğunu gösteriyor.
Nadir ama yükselen bir tablo
Apandis, uzun yıllar işlevsiz bir organ olarak görülse de günümüzde bağışıklık sistemi ve bağırsak florasıyla ilişkili olabileceği düşünülüyor. Apandisit nedeniyle yapılan ameliyatlarda nadiren de olsa kanser bulgusuna rastlanabilmesi, hastalığın sinsi seyrini ve fark edilme güçlüğünü öne çıkarıyor.
2020’de yayımlanan geniş kapsamlı bir değerlendirmede, ABD’de kötü huylu apandis kanseri vakalarının 2000 ile 2016 yılları arasında yüzde 232 arttığı bilgisi paylaşıldı. Artış her yaş grubunda görülse de en dikkat çekici yükselişin genç nesillerde kaydedildiği vurgulanıyor. Buna rağmen hastalık yine de oldukça nadir kabul ediliyor. Örneğin her yıl yaklaşık 150 bin kişide kolon kanseri görülürken, apandis kanseri tanısı yaklaşık 3 bin vakayla sınırlı kalıyor. Bu nadirlik, farkındalık ve araştırma kapasitesini de doğal olarak daraltıyor.
Tarama eksikliği ve olası nedenler
Apandis kanseri için henüz standart bir tarama rehberinin bulunmaması, tanının çoğu zaman tesadüfi şekilde konulmasına yol açabiliyor. Ayrıca apandisit tedavisinde cerrahi yerine ilaçla yönetim yaklaşımının yaygınlaşmasının, bazı tümörlerin gözden kaçması ihtimalini artırabileceği dile getiriliyor.
Peki gençlerdeki yükselişin nedeni ne? Bilim insanları bu soruya henüz net bir yanıt veremiyor. Beslenme alışkanlıklarındaki değişim, fiziksel aktivite azalması, genetik yatkınlıklar ve çevresel kirlilik gibi faktörler olası açıklamalar arasında değerlendiriliyor. Gençlerde kolon kanserinde de benzer bir artış eğiliminin konuşulması, apandis kanserindeki yükselişin daha geniş bir mide bağırsak kanserleri trendiyle ilişkili olabileceği yorumlarını güçlendiriyor.
