Yılın son haftasına girilirken üzüm, alışveriş listelerinin üst sıralarına yerleşmeye başladı. Bunun nedeni ise son yıllarda Türkiye’de de ilgi gören “12 üzüm ritüeli”. Batıl bir inanç olarak görülse de, dünyanın birçok ülkesinde yeni yıla umutla girmek isteyenler tarafından uygulanmaya devam ediyor.
12 üzüm ritüeli, yılbaşı gecesi saat 00.00’da, yeni yılın ilk 12 saniyesinde, her saniyede bir üzüm yenmesi esasına dayanıyor. Yenen her üzüm, yeni yılın bir ayını temsil ediyor. Ritüeli uygulayanlar, her üzümle birlikte o aya dair bir dilek veya niyet tutuyor.
İnanışa göre, 12 üzümü zamanında ve eksiksiz yiyebilenlerin yeni yılı şans, bereket, sağlık ve mutlulukla geçiyor.
Ritüelin Kökeni Nereden Geliyor?
12 üzüm geleneğinin kökeni İspanya’ya dayanıyor. Kesin çıkış noktası net olarak bilinmese de, ritüelin 1880’li yıllarda Madrid’de ortaya çıktığı kabul ediliyor. O dönemde Madrid burjuvazisinin, Fransızlardan etkilenerek yılbaşı gecesi üzüm ve şampanya tüketmeye başlamasıyla bu alışkanlığın yaygınlaştığı belirtiliyor.
Zamanla bu gelenek halk arasında benimsendi ve İspanyol kültürünün ayrılmaz bir parçası haline geldi. Daha sonra Latin Amerika ülkelerine yayılan ritüel, günümüzde sosyal medya sayesinde dünya genelinde bilinirlik kazandı.
İspanya’da Nasıl Uygulanıyor?
İspanya’da 12 üzüm ritüeli, özellikle Madrid, Barselona ve Bilbao gibi büyük şehirlerde kitlesel şekilde yapılıyor. Yılbaşı gecesi insanlar şehir meydanlarında toplanıyor ve geri sayımı birlikte yapıyor.
Madrid’de bulunan ve 18. yüzyıldan kalma Real Casa de Correos binasının saat kulesinden gelen 12 çan sesi, ritüelin merkezinde yer alıyor. Her çan sesiyle birlikte bir üzüm yeniyor. Çan sesleri bitmeden 12 üzümü tamamlayabilenlerin yeni yılda şanslı olacağına inanılıyor.
Masanın Altında Üzüm Yeme Ritüeli Nereden Çıktı?
Son yıllarda özellikle TikTok ve Instagram gibi platformlarda popüler olan bir diğer varyasyon ise masanın altında 12 üzüm yeme ritüeli. Bu uygulama, klasik ritüelin modern bir yorumu olarak görülüyor.
Masanın altına oturarak üzüm yemenin özellikle aşk, romantik ilişkiler ve kısmet üzerine etkili olduğuna inanılıyor. Ancak uzmanlar ve kültür araştırmacıları, masanın altına oturmanın ritüelin zorunlu bir parçası olmadığını, bunun sosyal medyada ortaya çıkan bir yorum olduğunu belirtiyor.
Hangi Üzümler Tercih Ediliyor?
Ritüelde genellikle: çekirdeksiz, küçük taneli ve kolay yenebilen üzümler tercih ediliyor. Bunun nedeni, 12 üzümün kısa sürede rahatça yenebilmesi. Taze üzüm bulunamayan durumlarda kuru üzüm kullananlar da oluyor.
Ritüelin Psikolojik Etkisi
Uzmanlara göre 12 üzüm ritüeli, bilimsel bir gerçekliğe dayanmasa da psikolojik olarak motive edici bir etki yaratıyor. Yeni yıla sembolik bir başlangıç yapmanın, kişilerin hedef belirleme ve pozitif düşünme sürecine katkı sağladığı ifade ediliyor.
Ayrıca batıl inançlara göre bu ritüelin: negatif enerjiyi uzaklaştırdığı, kötü ruhları defettiği ve yeni yıl için zihinsel arınma sağladığı düşünülüyor.
Üzüm Satışları Neden Artıyor?
Yılbaşı öncesinde ritüele olan ilginin artmasıyla birlikte, manav ve marketlerde üzüm satışlarında belirgin bir yükseliş yaşanıyor. Özellikle çekirdeksiz üzüm çeşitleri yılın bu döneminde daha fazla talep görüyor.
Eğlence mi İnanç mı?
12 üzüm ritüeline katılmak tamamen kişisel bir tercih. Kimileri bunu eğlenceli bir yılbaşı geleneği olarak görürken, kimileri yeni yıla umutla girmenin sembolik bir yolu olarak değerlendiriyor.
İster inanç ister eğlence amaçlı olsun, 12 üzüm ritüeli, yılbaşı gecesine farklı bir anlam katmaya devam ediyor.
