Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kankal’ın doktora tezinden elde edilen bulgular, Kargı pirincinin yüzyıllara dayanan köklü geçmişini ve Osmanlı dönemindeki önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Ancak ortaya konulan tez Tosya ile Kargı arasında yeni bir tartışma yarattı.
"Osmanlı Sarayının Pirinç İhtiyacını Kargı Karşıladı"
Prof. Dr. Ahmet Kankal’ın “16. Yüzyılda İdari, İktisadi ve Sosyal Açıdan Kargı Kazası” başlıklı doktora tezinde yer alan bilgilere göre, Kargı pirinci Osmanlı döneminde sarayın en önemli gıda kaynaklarından biri oldu. 1521 ve 1579 yıllarında kayıtlara geçen verilere göre, padişah hassı için ekilen çeltik miktarı yaklaşık 179 bin kilograma ulaştı. Bu durum, Osmanlı sarayının pirinç ihtiyacının büyük ölçüde Kargı’dan karşılandığını ortaya koyuyor.
1500’lü Yıllarda Çeltik Tarımının Merkezi
16'ncı yüzyıl kayıtlarına göre Çankırı sancağı sınırlarında çeltik tarımı yalnızca Kargı’da yapılıyordu. O dönemde Afşar (bugünkü Avşar), Runkuş (bugünkü Yeşilköy), Bağdili ve Çeharşembe köylerinde çeltik yetiştirilirken, 1579 yılında Çevlik (Çavlık) ve Kurdgazi köyleri de üretime dahil oldu. Böylece toplamda 392 hane çeltik üretiminde aktif rol aldı. Üretim yapılan hane sayısının artması, Kargı pirincinin hem ekonomik hem de sosyal açıdan önemini gözler önüne seriyor.
Osmanlı Döneminde Ekonomik Değeri
Kayıtlara göre yalnızca Kargı merkezinde ve Runkuş köyünde yetiştirilen çeltikten alınan öşür vergisi 6.514 akçaya ulaştı. Bu da dönemin şartlarına göre yaklaşık 52 bin akça değerinde bir üretim anlamına geliyordu. Tahminlere göre 16. yüzyılda bölgede 13–14 bin dönüm arazide çeltik ekimi yapılıyordu. Bu veriler, Kargı pirincinin yalnızca bir tarım ürünü olmadığını, aynı zamanda Osmanlı ekonomisi için stratejik bir değer taşıdığını kanıtlıyor.
Kargı mı Tosya mı?
Her ne kadar günümüzde Tosya ve Osmancık pirinci daha fazla bilinse de, tarihsel belgeler Kargı pirincinin köklerinin çok daha derin olduğunu ortaya koyuyor. Osmanlı döneminden bu yana süregelen üretim geleneği, Kargı pirincini yalnızca lezzetiyle değil, geçmişiyle de ayrıcalıklı kılıyor. Kargı Belediyesi de yaptığı açıklamalarda, pirincin yüzyıllara dayanan bu özel konumunu vurgulayarak ilçenin kültürel mirasına sahip çıkıyor."
Yapılan bu araştırma sonucuna şimdi Tosya ve Osmancık ilçe halkının ne diyeceği merak ediliyor.
