Evliyalar Haftası'nın yaklaştığı bu günlerde, Anadolu’nun önemli manevi şahsiyetlerinden Şeyh Şaban-ı Veli, yeniden hatırlanacak isimler arasında yer alıyor.
Kastamonu'nun Taşköprü ilçesine bağlı Çakırçayı Köyü'nün Cimdar Mahallesi'nde doğan Şeyh Şaban-ı Veli, Anadolu’nun en önemli mutasavvıflarından biri olarak kabul edilir. 1481 ya da bazı kaynaklara göre 1497 veya 1499 yıllarında dünyaya gelen Şaban-ı Veli, Halveti Tarikatı’nın Cemaliyye şubesine bağlı Şabaniyye kolunun kurucusudur.
Zorlu Bir Hayatın Başlangıcı
Henüz doğmadan önce babasını, üç yaşındayken ise annesini kaybeden Şeyh Şaban-ı Veli, hayırsever bir kadın tarafından evlat edinildi. İlk eğitimine kendi mahallesindeki okulda Kur’an öğrenerek başladı. Kastamonu’da aldığı temel eğitimden sonra ilmini derinleştirmek için İstanbul’a giderek Fatih Sultan Mehmet döneminin önemli eğitim kurumlarından biri olan Karadeniz Başkurşunlu Medresesi’ne kaydoldu.
Eyüp Camii'nde Kürsü Şeyhliği ve Tasavvufa Adım
Eğitimi sırasında Eyüp Camii'nde kürsü şeyhliği yapan Şaban-ı Veli, İstanbul'dan Kastamonu'ya dönerken Bolu’da Hayreddin Tokadi’nin dergâhında konakladı. Katıldığı zikir meclisi sonrası Hayreddin Tokadi'ye biat etti ve 12 yıl boyunca ona hizmet etti. 1530-1531 yıllarında ise Kastamonu'ya gönderilerek burada irşad faaliyetlerine başladı. İlk olarak Cemalattin Camii'nin avlusuna, daha sonra Honsalar Camii'nin içindeki bir odaya yerleşti.
Kastamonu’da Tasavvufun Kalbinde Bir Ömür
Anadolu'nun en büyük dört evliyasından biri olarak kabul edilen Şeyh Şaban-ı Veli, hayatının geri kalanını Kastamonu’da geçirdi. Şeyh Sünneti Efendi Dergâhı’na yerleşerek yedi yıl boyunca halvet yaşadı ve bu süreçte evliyalık mertebesine ulaştı. Vefatının ardından aynı yerde bir türbe inşa edildi. Zaman içinde yıpranan türbe, 1902 yılında Mahmut Paşa tarafından yeniden yaptırıldı.
Kastamonu’nun Manevi Mirası: Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi
Kastamonu Kalesi’nin batı yamacında, Hisarardı Mahallesi'nde yer alan Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi; cami, türbe, kütüphane, dergâh, Asa Suyu ve şadırvandan oluşur. Özellikle manevi atmosferi ve tarihi önemi ile Kastamonu’nun en çok ziyaret edilen yerlerinden biridir.
