Kastamonu’nun Taşköprü ilçesine bağlı Paşaköy’de yer alan Esederesi Camisi, aradan geçen 126 yıla rağmen ayakta kalmayı başaran ender tarihi yapılardan biri olarak dikkat çekiyor. Tamamı ahşaptan, çivi kullanılmadan inşa edilen cami, geçmişin ustalık anlayışını günümüze taşıyan önemli bir kültürel miras niteliği taşıyor.
İnşaatı Yarım Kaldı, Oğlu Tamamladı
Esederesi Camisi’nin yapımına 1880 yılında başlandı. Ancak caminin ustasının inşaat sürecinde hayatını kaybetmesi üzerine çalışmalar yarım kaldı. Yıllar sonra ustanın oğlu, babasının emanetini tamamlayarak camiyi 1899 yılında ibadete açtı. Bu yönüyle yapı, sadece mimari değil, aynı zamanda duygusal bir mirasın da sembolü olarak görülüyor.
Çivisiz ve Kilitli Ahşap Mimari
Caminin en dikkat çekici özelliği, çivi kullanılmadan inşa edilmiş olması. Yapının köşe birleşimlerinde, ahşaplara açılan özel çentikler ve kilit sistemi kullanıldı. Bu yöntem sayesinde cami, yıllar boyunca depremlere ve doğa koşullarına karşı dayanıklılığını korudu. Ahşap işçiliğinin ulaştığı seviyeyi gözler önüne seren yapı, geleneksel Anadolu mimarisinin nadir örnekleri arasında gösteriliyor.
Köyün Merkeziydi, Şimdi Sessiz
Paşaköy’ün yedi mahallesinin ortasında bulunan Esederesi Camisi, uzun yıllar boyunca köyün tek camisi olarak hizmet verdi. Zamanla farklı mahallelere yeni camiler yapılınca, Esederesi Camisi daha az kullanılmaya başlandı. Sürekli açık olmasına rağmen, uzaklığı nedeniyle vakit namazlarında tercih edilmediği belirtiliyor.
Köy Halkı Sahip Çıkıyor
Paşaköy Muhtarı Oğuzhan Şenel, köy halkının camiyi yaşatmak için büyük çaba sarf ettiğini ifade ediyor. Şenel, caminin ahşap ve çivisiz yapısının son derece özel olduğuna dikkat çekerek, geçtiğimiz yıllarda köylülerin imece usulüyle çatıyı onardığını, ancak yapının yeniden bakıma ihtiyaç duyduğunu söylüyor.
Köy sakinlerinden Yunus Çoban da özellikle cuma ve bayram namazlarında bu tarihi camide buluştuklarını belirtiyor. Çoban, 100 yılı aşkın süredir ibadete açık olan caminin yaşatılması için köylülerin el birliğiyle kiremit ve çatı yenileme çalışmaları yaptığını aktarıyor.
“Ağaçtan Muazzam Bir İşçilik”
80 yaşındaki Ahmet Eker, geçmişte çevre köylerden bile insanların bu camiye namaz kılmaya geldiğini hatırlatarak, ahşap işçiliğin olağanüstü olduğunu dile getiriyor. 85 yaşındaki Recep Gökgöz ise caminin bugüne kadar imkanlar dahilinde korunduğunu ancak artık daha kapsamlı bir restorasyon beklediklerini söylüyor.
Esederesi Camisi, köy halkının özverisiyle ayakta duran ve gelecek nesillere aktarılmayı bekleyen eşsiz bir tarihi miras olarak varlığını sürdürüyor.
