Kastamonu Üniversitesi’nin öncülüğünde, Kastamonu Teknokent A.Ş. ile Oknas Biyoteknoloji A.Ş. iş birliğinde yürütülen proje, alabalık üretiminde yaşanan enfeksiyon kaynaklı ölümleri durdurmayı hedefliyor. Su ürünleri alanında uzmanlaşmış olan Doç. Dr. Soner Bilen liderliğindeki ekip, tamamen yerli kaynaklarla geliştirdikleri immunostimulant (bağışıklık uyarıcı) sayesinde hastalıkları engellemede %100 başarıya ulaştıklarını duyurdu.
Ürün, özellikle alabalık ve Türk somonu üretiminde karşılaşılan bakteriyel, viral ve paraziter enfeksiyonlara karşı etkili bir koruma sağlıyor. Bu sayede hem üretim verimliliği artacak hem de üreticilerin yaşadığı ekonomik kayıplar minimize edilecek.
Norveç’in Çözüm Bulamadığı Soruna Türk İmzası
Balıkçılık sektöründe önde gelen ülkelerden biri olan Norveç’in bile çözemediği enfeksiyon sorununa Türk bilim insanlarının çözüm üretmesi dikkat çekici. Avrupa’nın önüne geçen bu gelişme, Türkiye’nin Ar-Ge potansiyelini de gözler önüne seriyor.
Doç. Dr. Bilen, iki yıllık yoğun bir çalışma sonucunda bu başarıya ulaştıklarını belirterek, “Bu projede tamamen yerli imkanlarla geliştirilmiş bir bağışıklık güçlendirici ürettik. Ürünümüz sayesinde alabalık üretiminde karşılaşılan ölümcül hastalıkların tamamen önüne geçmeyi hedefliyoruz. Üstelik bu başarıyı, henüz Norveç gibi ülkelerin çözemediği bir alanda elde ettik” dedi.
Su Ürünlerinde Türkiye İçin Yeni Bir Dönem Başlıyor
Türkiye’nin su ürünleri üretimi son yıllarda hızla artarken, 2023 verilerine göre 554 bin tona ulaşan üretimin 154 bin tonunu alabalık oluşturdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da dile getirdiği 2 milyar dolarlık ihracat hedefi doğrultusunda yürütülen bu tür bilimsel çalışmalar, ülkenin hedeflerine ulaşmasında kritik rol oynayacak.
Doç. Dr. Bilen, balık ölümlerine neden olan hastalıkların sadece üretim kaybına değil, aynı zamanda ihracat potansiyelinin de düşmesine neden olduğunu vurguladı. “Bu ilacın ruhsat süreci tamamlandıktan sonra piyasaya sürülmesiyle birlikte, Türkiye'nin su ürünleri ihracatında büyük bir artış yaşanmasını bekliyoruz” dedi.
400 Bin Dolarlık Yatırımla Gelen Bilimsel Başarı
Projeye yaklaşık 400 bin dolarlık yatırım yapıldığını belirten Bilen, özel sektörle yapılan iş birliklerinin önemine dikkat çekti. “Devletin sağladığı imkanlar önemli, ancak bilim insanları olarak bizim de girişimci bir yaklaşımla özel sektörü bilgilendirmemiz ve ikna etmemiz gerekiyor. Bu proje, kamu-üniversite-sanayi iş birliğinin başarılı bir örneği oldu” ifadelerini kullandı.
Geliştirilen bağışıklık destekleyici ürünün arkasında sadece bilimsel emek değil, aynı zamanda büyük bir finansal ve lojistik çaba da bulunuyor. Projede kullanılan tıbbi bitkilerin büyük kısmı Türkiye’nin zengin florasından elde edildi. Yaklaşık 6 bin endemik tür barındıran Türkiye, bu alandaki doğal kaynaklarıyla da öne çıkıyor.
Türkiye’nin Su Ürünleri Hedefine Güçlü Katkı
Geliştirilen yeni ürünün sahada uygulanmasıyla birlikte balık ölümlerinin ciddi oranda azalması bekleniyor. Bu da hem üreticilerin maliyetlerini düşürecek hem de Türkiye’nin global pazardaki rekabet gücünü artıracak.
Doç. Dr. Bilen, “Bu ilaç sayesinde üretim kayıplarının önüne geçebilirsek, ihracat hedeflerine ulaşmamız çok daha kolay olacaktır. Türkiye’nin su ürünleri sektöründe dünya liderlerinden biri haline gelmesi işten bile değil” diyerek, projenin potansiyel etkisini özetledi.
