Son dönemde faiz oranlarındaki artışla birlikte vadeli mevduat hesapları yeniden cazip hale gelirken, şimdi de stopaj oranlarının yükselmesi yatırımcıların net kazançlarını etkiliyor. Bankalar bir süre önce %53’e kadar faiz sunarken, son günlerde bu oranlarda yavaş yavaş gerileme görülmeye başlandı. Hem faizlerdeki kademeli düşüş hem de vergi yükündeki artış, mevduat getirilerini aşağı çekiyor.
Ekonomide yön arayışı sürerken gözler, 24 Temmuz'da toplanacak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararına çevrildi. Piyasada 250 ila 350 baz puan arasında bir faiz indirimi beklentisi var. Eğer TCMB faiz indirimi yaparsa, mevduat faizlerinde düşüşün hızlanması bekleniyor.
Bankalarda Faizler Geri Çekiliyor
20 Mart sonrasında Merkez Bankası'nın politika faizini artırmasının ardından bankalar mevduat faizlerinde güncellemeye gitmiş, bazı bankalar %53’e varan oranlar sunmuştu. Ancak son haftalarda faiz oranlarında birkaç puanlık düşüş dikkat çekiyor. Şu anda birçok banka, %50 seviyelerinde mevduat faizi sunarken, bazıları bu oranın da altına inmeye başladı.
Stopaj Oranlarında Artış Resmi Gazete’de Yayınlandı
Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte mevduat ve fon gelirlerinde stopaj oranları artırıldı. Buna göre:
- 6 aya kadar vadeli mevduatlarda stopaj oranı %15’ten %17.5’e,
- 1 yıla kadar vadeli hesaplarda %12’den %15’e çıkarıldı.
- 1 yıldan uzun vadelerde ise %10 oranı korunmaya devam ediyor.
Yatırım fonlarında da stopaj oranı %15’ten %17.5’e yükseltildi. Bu durum, yatırımcıların net kazançlarını azaltarak, getiri hesaplamalarında daha dikkatli olunmasını zorunlu hale getiriyor.
TCMB’den Faiz İndirimi Beklentisi Güçleniyor
Piyasalarda Temmuz ayında 250-350 baz puanlık bir faiz indirimi ihtimali öne çıkarken, ekonomistlerden konuyla ilgili çeşitli değerlendirmeler geliyor. 3. Göz Danışmanlık Kurucusu Hikmet Baydar, milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Merkez Bankası’nın faiz indirimi konusunda biraz daha aceleci davranması lazım. En son yapılan faiz artırımı geri alınmalıdır. En azından faizler %42.5’e indirilmeli. Piyasanın beklentisi 250 baz puanlık indirim olsa da 2 ay içerisinde toplam 500 baz puanlık indirim yapılması lazım. Bence faizlerin %41 seviyelerine kadar düşmesi gerekiyor. Yüksek faiz nedeniyle sanayi sektörü üzerinde ciddi bir yük oluşmuş durumda.”
“Mevduatta Önemli Düşüş Görülebilir”
Baydar, Merkez Bankası'nın aldığı ek kararların da faizlerdeki gerilemeyi hızlandırabileceğine dikkat çekti. Son düzenlemelerle birlikte:
- Mevduat bankalarının TL’ye geçiş oranı %60’tan %40’a,
- Katılım bankalarının oranı ise %45’ten %25’e indirildi.
Bu kararların, bankaların yüksek faiz verme ihtiyacını azaltarak, mevduat faizlerinde önemli düşüşlere yol açabileceği ifade ediliyor.
Fonlama Faizi ve Banka Stratejileri
Baydar ayrıca, Merkez Bankası’nın fonlama faizini düşürmesi halinde bankaların daha düşük maliyetle kaynak bulabileceğini ve mevduat toplamak için daha düşük faiz teklif edebileceğini belirtti:
“Fonlama maliyeti düşen bankalar, piyasadaki faizlere kıyasla daha düşük oranlarla mevduat toplayabilir.”
Artan Stopaj Mevduat Tercihini Değiştirir mi?
Stopaj oranlarının yükseltilmesinin, yatırımcıların net kazançlarını azaltacağı belirtiliyor. Bu durum, alternatif yatırım araçlarına yönelme riskini artırabilir. Döviz ve altın gibi stopaj uygulanmayan ürünlere talebin artabileceği vurgulanırken, kurda yukarı yönlü baskı oluşması hâlinde döviz ve yastık altı altına yönelişin hızlanabileceği değerlendiriliyor.
Baydar, konuyla ilgili olarak şunları da ekledi:
“Mevduat ve fonlara getirilen yeni stopaj oranları, yatırımcıların elde edeceği net geliri azaltıyor. Bu fark, doğrudan devletin aldığı pay olarak yansıyor. Eğer net getiri yatırımcı için tatmin edici olmazsa, başka yatırım enstrümanlarına geçiş kaçınılmaz hale gelir.”
1 Milyon TL’lik Mevduatta Getiri Kaybı
Yeni oranlar kapsamında, 1 milyon TL’lik birikimini vadeli mevduata yatıran bir yatırımcı, stopaj artışı nedeniyle önceki döneme kıyasla daha düşük net faiz geliri elde edecek. Baydar’a göre bu fark, yatırımcı açısından önemli bir getiri kaybına dönüşebilir:
“Stopaj oranındaki artış kadar, net gelirde azalma olacaktır. Bu da yatırım tercihlerini doğrudan etkileyebilir.”
