Kastamonu Üniversitesi, yaklaşık 3 yıldır yürüttüğü çalışmalar neticesinde Rusya üzerinden gelen ambrosia polenini tespit etti. Polen alerjisi olan kişilerde özellikle ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, gözde yanma ve kızarıklık gibi belirtilere sebep olabiliyor.
Polen Araştırması Nasıl Yapıldı?
Ormancılık ve tabiat turizmi alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi, polen araştırmalarında önemli bir adım attı. 2022 yılında Fen Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter öncülüğünde, doktora öğrencileri Oktay Bıyıklıoğlu, Serhat Karabıçak ve yüksek lisans öğrencisi Derya Keleşoğlu tarafından hazırlanan proje çerçevesinde İnebolu ilçesine polen ölçüm cihazı yerleştirildi.
Cihaz, İnebolu Meslek Yüksekokulu’nun çatısına kurularak atmosferdeki polenleri anlık olarak tespit etmeye başladı. Türkiye’de ilk kez otomatik polen sayım cihazı kullanılan bu çalışmayla Kastamonu atmosferindeki polen ve spor çeşitliliği detaylı şekilde izlendi.
Ambrosia Poleninin Özellikleri
Yürütülen araştırmada, Rusya’dan gelen ambrosia poleninin Türkiye’ye giriş yaptığı belirlendi. Bu polenler, insanlarda öksürük, burun akıntısı ve boğaz kaşıntısı gibi alerjik belirtilere yol açabiliyor.
Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Palinoloji Araştırma Grubu doktora öğrencisi Serhat Karabıçak, çalışmayla ilgili şunları söyledi:
"Cihaz içerisinde bant var ve yapışkan bir yapısı var. Atmosferdeki spor ve polenleri bu şekilde yakalıyoruz. Bunların içerisinde Rusya tarafından gelen bir polen var. Ambrosia poleni diyoruz. Ülkemizde çok yaygın değil. Belli dönemlerde özellikle ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, gözde yanma, kızarıklık gibi etkenlere neden oluyor. Bundan dolayı da bunun ambrosia poleninden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz."
Avrupa Araştırmaları ve Kastamonu’daki Durum
Karabıçak, ambrosia poleninin Avrupa’da yoğun şekilde araştırıldığını ve Kastamonu’da kaydının daha önce bulunmadığını belirtti:
"Atmosferde özellikle ağustos ve eylül aylarında dominant bir şekilde bu polene rastlamaktayız. Bunun da giriş kapısı olarak Kastamonu'nun İnebolu ilçesi gözükmektedir. Bu polenler özellikle Rusya tarafından, Kırım gibi bölgelerden geliyor. Bu bölgelerde bu bitki aşırı derecede yaygın ve istilacı bir tür olarak geçmektedir. Özellikle bu istilacı türün polenleri de insanlar için alerjik seviyeye çıkartmaktadır."
Karabıçak, cihaz sayesinde atmosferdeki polenlerin yoğunluklarını ve hangi bitkiden geldiğini tespit ettiklerini de ekledi:
"Özellikle nisan, mayıs ve haziran dönemlerinde aşırı bir polen salımı olmaktadır. Bitkiler tarafından yayılan polenlerin hangi saatlerde dominant olarak ortaya çıktığını bu cihaz sayesinde tespit etmekteyiz."
Veriler Halkla Paylaşılıyor
Elde edilen polen verileri laboratuvar ortamında incelenip doğruluğu ölçüldükten sonra üniversitenin web sitesinde ücretsiz olarak halka sunuluyor. Karabıçak, şunları ekledi:
"Laboratuvarımızda cihazdan aldığımız numunelerle tanımlama yaparak doğruluk payını ölçüyoruz. Web sitemizde ağaç, çimen, küf ve ot ya da çalı polenlerini görebiliyoruz. Veriler ayrıca saatlik olarak güncelleniyor."
