Sonbaharın gelişiyle birlikte ormanlarda mantar bolluğu artarken, uzmanlar halkı mantar tüketimi konusunda dikkatli olmaya çağırıyor. Kastamonu Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Burak Kaya, özellikle doğadan toplanan mantarların zehirli olup olmadığının görünüşle ayırt edilemeyeceğini vurguladı.
24 Saat Sonra Etkisini Gösteriyor
Kaya, mantarların yıkanarak, kaynatılarak veya kurutularak zehrinden arındırılamayacağını belirterek, “Vatandaşlarımız doğadan topladıkları mantarları tüketmemeli. Zehirli türler, özellikle 24 saat sonra etkisini göstererek karaciğer ve böbrekleri ciddi şekilde tahrip edebilir. Bu durum kalıcı sağlık sorunlarına yol açabiliyor” dedi.
Uzmanlar, mantar tüketmek isteyenlerin güvenilir üreticilerden kültür mantarı almasını tavsiye ediyor. Doğadan mantar toplamak isteyenlerin ise bu işi mutlaka uzman kişiler eşliğinde yapması gerektiği vurgulanıyor. Kaya, “Şüpheli mantar tüketiminden sonra mide bulantısı, kusma, karın ağrısı gibi belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı” ifadelerini kullandı.
Karbonmonoksit: Sessiz Katile Dikkat
Soğuyan havalarla birlikte karbonmonoksit zehirlenmeleri de büyük bir risk haline geliyor. Halk arasında “sessiz katil” olarak bilinen bu gaz; kokusuz, renksiz ve tatsız olması nedeniyle fark edilmeden ölümlere yol açabiliyor. Yanlış kurulan sobalar, bakımsız bacalar ve arızalı şofbenler karbonmonoksit sızıntısına neden olabiliyor.
Dr. Kaya, karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtilerini şu şekilde sıraladı: şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi, halsizlik ve kas ağrıları. Bu belirtilerin özellikle soba veya şofben kullanılan evlerde aynı anda birden fazla kişide görülmesi halinde karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenmek gerektiğini ifade etti.
Alınabilecek Önlemler Hayat Kurtarıyor
Uzmanlar, zehirlenmelere karşı basit tedbirlerin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Kış ayları başlamadan önce bacaların temizlenmesi, şofben ve kombilerin düzenli bakımının yapılması gerekiyor. Ayrıca, soba kullanılan evlerde havalandırma menfezlerinin kapatılmaması ve ters rüzgar ihtimaline karşı dikkatli olunması öneriliyor.
Karbonmonoksit dedektörlerinin de zehirlenmelere karşı etkili bir çözüm olduğunu belirten Kaya, şüpheli bir durumda ortamın hemen havalandırılması ve 112 acil yardım hattının aranması gerektiğini söyledi.
Hem Kendinizi Hem Sevdiklerinizi Koruyun
Sonbahar ve kış aylarında artan mantar ve karbonmonoksit zehirlenmeleri, alınacak basit önlemlerle engellenebilir.
Uzmanların tavsiyesi ise net: Bilinmeyen mantarları asla tüketmeyin, soba ve şofbenlerin bakımını ihmal etmeyin ve herhangi bir şüpheli durumda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurun.
