Kastamonu’da doğadan toplanması yasak olan ve yüksek ekonomik değere sahip salep bitkisinin tarla üretimi giderek yaygınlaşıyor. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü öncülüğünde yürütülen projeler sayesinde, bu yıl 30 dekarlık alanda salep hasadı gerçekleştirildi. Tıbbi ve aromatik bitkiler sınıfında yer alan bu nadide orkide türü, ilaç, dondurma ve kozmetik sanayisinde kullanılmasıyla dikkat çekiyor.
“Doğadan Toplama Değil, Tarlada Yetiştirme” Anlayışı Benimsendi
Doğal yaşamı korumak amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2023 yılında başlatılan “Doğadan Toplama Değil, Tarlada Salep Yetiştiriciliği” projesi kapsamında, Kastamonu’da kontrollü üretim alanları oluşturuldu. 2024 yılı itibarıyla 12 dekardan 30 dekara çıkan üretim sahaları, sürdürülebilir tarım açısından büyük önem taşıyor. Hasat süreci tamamen el ile yapılarak hem bitkinin zarar görmesi önleniyor hem de yerel istihdama katkı sağlanıyor. Salebin kilogram fiyatı ise 2 bin ila 3 bin TL arasında değişiyor.
Osmanlı’ya Salep Gönderen Şehir, Yeniden Üretim Merkezi Olma Yolunda
Kastamonu’nun Kayı köyünde salep üreticiliği yapan Ziraat Mühendisi Ferdi Doğdu, geçmişte bu bölgeden Osmanlı sarayına yılda 150 ton salep gönderildiğini belirterek, bu tarihi mirası yeniden canlandırmak istediklerini ifade etti. Doğdu, “Salep, bölgemize özgü 25’ten fazla türe sahip bir bitki. Günümüzde artan nüfus ve talep karşısında doğadaki varlığını koruyabilmek için üretimin bilinçli bir şekilde artırılması şart,” dedi.
Kastamonu’yu Salep Üretiminde Öne Çıkarmak Hedefleniyor
2023 yılında kurulan kooperatif aracılığıyla organize bir üretim modeli oluşturan üreticiler, salebi hem doğru yöntemlerle yetiştirmek hem de güvenilir tohum tedariki sağlamak amacıyla çalışıyor. Doğdu, “Amacımız Kastamonu’yu salep üretiminde marka haline getirmek. Üreticileri destekleyerek katma değerli ürünlere dönüştürüp pazara sunmak istiyoruz,” diyerek bölgeye ekonomik katkı sağlamayı hedeflediklerini vurguladı.
Hasat Zor Ama Değerli
Salep, toprağı seven, özellikle humuslu ve kireçli arazilerde iyi gelişen hassas bir bitki. Gecelerin serinlemeye başladığı Ağustos sonu itibarıyla sürgün verir, yılın büyük kısmını toprak altında geçirir. Mayıs ortasından Haziran sonuna kadar süren hasat dönemi, titizlikle yürütülüyor. Makineyle toplanmaya uygun olmayan salep, elle hasat edilerek zarar görmesi engelleniyor. Ziraat Mühendisi Doğdu, işçilik gereksinimi yüksek olan bu süreçte eğitimli işçilerin önemine dikkat çekti.
Verim Yüksek, Potansiyel Büyük
Kooperatif bünyesinde yer alan 500 metrekarelik ekim alanında metrekare başına yaklaşık 1 kilogram verim elde edildiğini aktaran Doğdu, bazı tohumların adaptasyon süreci nedeniyle henüz verim alınamadığını ancak gelecek yıllarda bu alanlardan da üretim beklediklerini belirtti. Deneme amaçlı küçük parsellerde de salep yetiştiriciliğine ilginin arttığı gözleniyor.
Gelecek İçin Umut Veren Adımlar
Salep üretimi, Kastamonu’da hem ekonomik hem de çevresel açıdan umut verici bir alan olarak öne çıkıyor. Kontrollü üretimle hem doğa korunuyor hem de yöre halkına yeni bir gelir kapısı sunuluyor. Bu gelişmeler, Kastamonu’nun gelecekte Türkiye’nin önemli salep üretim merkezlerinden biri haline gelme potansiyelini gözler önüne seriyor.
