Türkiye yaz mevsiminde Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) riskiyle yeniden gündeme oturdu. Sağlık Bakanlığı'nın 2025 yılı ilk yarısına ait verilerine göre, şimdiye kadar 7 bin 801 kişide kene ısırığı vakası bildirildi. Bu vakaların 18’i ise ne yazık ki ölümle sonuçlandı. Kastamonu'da ise bu yıl her hangi bir ölüm vakası bildirilmedi. Geçmiş yıllardaki verilerle birlikte değerlendirildiğinde, hastalığın yayılma hızı ve ölüm oranları ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu gözler önüne seriyor.
Son Beş Yılda 256 Kişi Hayatını Kaybetti
2020 ile 2024 yılları arasında toplam 5.352 KKKA vakası kaydedildi. Bu süreçte 256 kişi yaşamını yitirdi. Her yıl ortalama 50’den fazla can kaybı yaşanırken, hastalığın öldürücülük oranı %4,78 olarak hesaplandı. En fazla ölüm 2022 yılında kaydedildi; bu yıl 1.310 vaka tespit edilirken, 80 kişi yaşamını yitirdi. Bu oran %6,1 ile dikkat çekici bir seviyede.
Yüksek Risk Taşıyan Bölgeler: Doğu ve İç Anadolu'daki Hiperendemik İller
KKKA vakalarının coğrafi dağılımına bakıldığında, özellikle Doğu ve İç Anadolu bölgelerindeki bazı iller ön plana çıkıyor. Kastamonu'da da kene vakaları görülse de; Erzurum, Tokat, Sivas, Gümüşhane ve Bayburt KKKA'nın en sık görüldüğü hiperendemik bölgeler arasında yer alıyor. Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan kırsal kesimlerde risk daha da artarken, kent merkezlerine yakın bölgelerde de vakaların görülmeye başlanması, hastalığın yayılımına dair endişeleri artırıyor.
Hastalığın Yayılmasında Etkili Olan Kene Türü: Hyalomma marginatum
KKKA virüsünün başlıca taşıyıcısı olan Hyalomma marginatum türü keneler, sıcak ve nemli iklim koşullarında daha aktif hale geliyor. Bu kene türü özellikle çayırlık alanlarda, tarım arazilerinde ve hayvancılıkla uğraşılan bölgelerde sıkça görülüyor. İnsanlarla teması kolaylaştıran bu ortamlar, enfeksiyon riskini artırıyor. Kırsalda yaşayan bireylerin yanı sıra doğa yürüyüşü yapanlar ve kampçılar da büyük risk altında.
Uzmanlardan Uyarı: Erken Müdahale Hayat Kurtarır
Sağlık yetkilileri ve uzmanlar, kene ısırıklarına karşı özellikle yaz aylarında dikkatli olunması gerektiği konusunda uyarıyor. Kırsal alanlarda çalışanlar, açık arazilerde vakit geçiren vatandaşlar ve çiftçiler için koruyucu kıyafet kullanımı, vücut taraması ve kene temasında hızlı sağlık müdahalesi büyük önem taşıyor. Hastalığın erken evrede teşhis edilmesi, tedavi sürecinin başarıyla tamamlanmasında belirleyici faktör.
Önlem Alınmazsa Vaka Sayısı Artabilir
Uzmanlar, iklim değişikliğiyle birlikte kenelerin yaşam alanlarının genişlediğine dikkat çekiyor. Tarım alanlarının kontrolsüz kullanımı ve çevresel faktörler, KKKA'nın yayılmasını kolaylaştırıyor. Özellikle yaz aylarında alınacak kişisel ve toplumsal önlemler sayesinde hastalığın etkileri azaltılabilir.
