İlber Ortaylı, yapının yapısal güvenliği konusunda endişelerini dile getirerek, mevcut haliyle ziyaretçi akınına maruz kalmasının ciddi riskler taşıdığını vurguladı.
“Ayasofya’nın Altında Boşluklar Var, Çökme Riski Yüksek”
Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda Ortaylı, Ayasofya'nın alt kısmında dehlizlerin bulunduğunu ve bu yapısal zayıflıkların uzun vadede çökmeye neden olabileceğini belirtti. Ünlü tarihçi, “Ayasofya’ya şu anki haliyle herkesin girmesi doğru değil. Belirli günlerde, yalnızca uzmanların ve yetkili kişilerin denetiminde ziyaret sağlanmalı” açıklamasında bulundu. Aksi durumda yapının taşıma kapasitesi zorlanabilir ve geri dönüşü olmayan hasarlar oluşabilir.
“Mimar Sinan’dan Bu Yana Kapsamlı Güçlendirme Olmadı”
Prof. Dr. Ortaylı, Ayasofya’nın son büyük restorasyon sürecinin Mimar Sinan dönemine uzandığını ve o zamandan bu yana ciddi bir statik güçlendirme yapılmadığını hatırlattı. Yapının 1500 yıllık geçmişiyle zaten hassas bir denge üzerinde durduğunu belirten Ortaylı, mevcut ziyaretçi yoğunluğunun bu yapıya zarar verebileceğini ifade etti.
“Camiler Var, Ayasofya Zorlanmamalı”
Namaz kılmak isteyenlerin alternatif olarak Sultanahmet veya Süleymaniye gibi sağlam mimarilerle inşa edilmiş camilere yönelmesi gerektiğini söyleyen Ortaylı, “Ayasofya, geç Roma dönemine ait bir eserdir ve bu kadar yük taşıyacak şekilde yapılmamıştır. Ne Müslüman, ne Hristiyan; kimse bu tarihi yapıyı bugünkü haliyle kullanmamalı” dedi.
“Çökerse Büyük Sorumluluk Doğar”
Ortaylı, eğer bu uyarılar dikkate alınmazsa ve tabanda ciddi bir göçük yaşanırsa, Türkiye'nin hem tarihsel hem de uluslararası düzeyde büyük bir sorumlulukla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti. “Ayasofya’yı zorlamanın anlamı yok” diyerek çağrısını yineledi.
