Hükümet, sağlık sigortası prim borçlarının yükünü hafifletmek için harekete geçti. Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu olan vatandaşların ödeme gücü bulunmayan kısımları ertelenecek ve 2015 yılı öncesine ait borçlar silinecek. Bu düzenleme, TBMM’de görüşülmekte olan torba teklife eklenmesi planlanan önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Söz konusu yasa yürürlüğe girdiğinde yaklaşık 10 milyon kişinin toplam 100 milyar TL’yi aşan borçları ertelenirken, 1 milyon 491 bin kişinin 3,1 milyarlık GSS borcu ise tamamen silinecek.
GSS Nedir ve Kimleri Kapsar?
Genel Sağlık Sigortası, bireylerin sağlık hizmetlerinden yararlanmasını ve sağlık riskleri karşısında finansal güvence sağlanmasını amaçlayan bir sistem olarak tanımlanıyor. 2012 yılından itibaren tüm vatandaşları kapsayacak şekilde zorunlu hale getirildi. Çalışanlar, SGK’dan gelir veya aylık alanlar, işverenler, yabancılar, Türk soylular, vatansızlar, er ve erbaşlar, askeri okul öğrencileri ve kısa süreli işsizlik ödeneğinden yararlananlar gibi toplam 33 grup ve onların bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri GSS kapsamına giriyor. Bunun dışında sosyal güvencesi olmayan her vatandaş da GSS’li sayılıyor.
GSS Borcu Neden Oluşur?
Çalışmayan veya gelir testi yaptırmamış kişiler, primlerini dışarıdan ödemekle yükümlü. Aksi takdirde her ay prim borcu oluşuyor. Güncel hesaplamalara göre gelir testi yapılmadığında her ay 780,15 TL prim borcu oluşuyor ve yıllar içinde bu borç ciddi rakamlara ulaşabiliyor.
GSS, kişinin başka bir sosyal güvencesi bulunmadığı tarihten itibaren başlıyor. Örneğin, sigortalı bir işten ayrılan vatandaş veya başkasının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmayan birey, otomatik olarak GSS kapsamında değerlendiriliyor.
Gelir Testi ve Ödeme Seçenekleri
Gelir testi, sosyal güvencesi olmayan vatandaşların prim ödeyip ödeyemeyeceğini belirleyen bir yöntem. Düşük gelirli vatandaşların primleri devlet tarafından karşılanıyor. Test başvuruları ikamet adresine en yakın Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na yapılabiliyor, sonuçlar ise e-Devlet üzerinden veya SGK tebligatları ile öğrenilebiliyor.
GSS prim ödemeleri ise SGK ile anlaşmalı bankaların şubeleri, ATM’leri, internet bankacılığı veya e-Devlet üzerinden kolayca gerçekleştirilebiliyor. Gelir testinde kişinin geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa devlet primleri ödüyor; üzerinde çıkarsa vatandaş, aylık brüt asgari ücretin %3’ü oranında prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyor.
Borç Silme Düzenlemesi
Hükümetin torba teklife eklemeyi planladığı düzenleme ile 1.491.012 GSS’linin 2015 yılına ait toplam 3,1 milyar TL’lik borcu silinecek. Bu borcun 554 milyon TL’si asıl borç, geri kalan kısmı gecikme faizi ve cezalardan oluşuyor. Düzenleme hayata geçtiğinde, ödeme güçlüğü çeken vatandaşlar üzerindeki yük hafifleyecek ve GSS sistemi vatandaşlar için daha erişilebilir hale gelecek.
