Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı son verilere göre, Türkiye genelinde hanehalkı tüketim harcamaları içinde gıda ve alkolsüz içeceklere en fazla bütçe ayıran bölge Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerinden oluşan TR82 bölgesi oldu. Bu üç ilden oluşan bölge, toplam harcamalarının yüzde 33,3’ünü gıda ve içeceklere ayırarak ülke genelinde ilk sıraya yerleşti.
Gıda Harcamalarında TR82 Bölgesi Zirvede
TÜİK verilerine göre, TR82 bölgesinde yaşayan vatandaşlar, temel ihtiyaç kalemleri arasında gıda ve alkolsüz içeceklere en yüksek payı ayırdı. Türkiye genelinde ortalama gıda harcama oranı bu kadar yüksek seviyelere ulaşmazken, Kastamonu, Çankırı ve Sinop illeri bu alanda dikkat çekici bir fark yarattı.
Diğer yandan, en düşük gıda harcama payı ise TR10 (İstanbul) bölgesinde görüldü. İstanbul’da hanehalkı bütçesinin yalnızca yüzde 15,9’u gıda ve içeceklere ayrıldı. Bu fark, bölgesel gelir düzeyi, yaşam maliyeti ve tüketim alışkanlıklarının çeşitliliği açısından önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
Konut ve Kira Harcamalarında İzmir İlk Sırada
TÜİK’in aynı araştırması, konut ve kira harcamaları açısından da dikkat çekici veriler sundu. Buna göre, TR31 (İzmir) bölgesi, konut ve kira giderlerine en yüksek payı ayıran bölge oldu. İzmir’de hanehalkı harcamalarının yüzde 27,8’i konut ve kira ödemelerine giderken, bu oran TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde yüzde 16,8 seviyesinde kaldı. Bu fark, özellikle büyükşehirlerde kira bedellerinin yaşam maliyetini önemli ölçüde etkilediğini bir kez daha ortaya koydu.
Ulaştırma Harcamalarında Balıkesir ve Çanakkale Önde
Araştırmanın bir diğer dikkat çekici sonucu ise ulaştırma harcamaları ile ilgili oldu. TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesi, ulaştırma kalemlerine en yüksek bütçeyi ayıran bölge olarak öne çıktı. Bölge halkı, toplam harcamalarının yüzde 25,7’sini ulaştırmaya yönlendirirken, bu oran TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinde yüzde 10,4 seviyesinde kaldı.
Gelir Düzeyi ve Bölgesel Farklılıklar Belirleyici Oluyor
Uzmanlara göre, bu farklılıkların temelinde gelir dağılımı, yaşam koşulları ve bölgesel fiyat farklılıkları bulunuyor. Büyükşehirlerde yüksek kira ve ulaşım maliyetleri, gıda harcamalarının toplam içindeki payını azaltırken; daha küçük şehirlerde gıda, temel harcama kalemleri arasında ön plana çıkıyor.
TÜİK verileri, Türkiye’deki tüketim alışkanlıklarının bölgesel olarak nasıl değiştiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
