Kışın “gerçekten başladığını” hissettiren o tarih yaklaşıyor. Takvimde sıradan bir gün gibi dursa da 21 Aralık, gökyüzü takibi yapanlardan doğa tutkunlarına kadar pek çok kişinin not düştüğü bir dönüm noktası. Çünkü Türkiye’nin de bulunduğu Kuzey Yarımküre’de yılın en kısa gündüzü yaşanıyor, gecenin payı ise zirveye çıkıyor. Birçok kişi de bu yüzden aynı soruyu soruyor: 2025’te en uzun gece hangi gün ve günler ne zaman uzamaya başlayacak?
2025’in en uzun gecesi hangi gün?
2025 yılında kış gündönümü 21 Aralık Pazar gününe denk geliyor. Bu tarih, Kuzey Yarımküre için yılın en uzun gecesi olarak kabul ediliyor. Gündüz süresi yıl içindeki en kısa seviyeye inerken, gece süresi en uzun haline ulaşıyor. Gecenin uzaması, günlük hayatta daha erken kararan havayla hissedilirken; astronomi tarafında ise Güneş’in gökyüzündeki konumuyla açıklanıyor.
Kış gündönümünde ne olur?
Kış gündönümü, Güneş ışınlarının Güney Yarımküre’deki Oğlak Dönencesi’ne dik açıyla geldiği zamana işaret eder. Bu durum, Kuzey Yarımküre’de kış mevsiminin astronomik başlangıcı olarak değerlendirilir. Aynı anda Güney Yarımküre’de ise tam tersi bir tablo vardır: Yaz mevsimi başlar, gündüzler uzar.
Bu tarihte Güneş, Kuzey Yarımküre’de ufka daha yakın, daha düşük bir açıyla görülür. Bu yüzden gün içinde oluşan gölgeler de yılın en uzun seviyelerine yaklaşır. Gündüz kısa, Güneş düşük, gölgeler uzun… Kış gündönümünün “kış gibi” hissettirmesinin nedeni aslında budur.
Günler ne zaman uzamaya başlar?
En uzun gece 21 Aralık’ta yaşandıktan sonra, 22 Aralık’tan itibaren günler yavaş yavaş uzamaya başlar. Bu uzama bir anda fark edilecek kadar büyük değildir; ancak birkaç gün içinde sabahın biraz daha erken aydınlandığını, akşamın da çok küçük farklarla geç karardığını görmek mümkün olur. Kısacası, 21 Aralık gecesi “en uzun” noktadır; sonrasında gündüzler adım adım geri gelir.
Kutup bölgelerinde 24 saatlik fark
Kış gündönümü, kutup bölgelerinde daha çarpıcı sonuçlar doğurur. Kuzey Kutup Dairesi’nde bu dönem “Kutup Gecesi” olarak bilinir ve bazı noktalarda 24 saat boyunca gece yaşanabilir. Güney Kutup Dairesi’nde ise bunun tam tersi görülür; 24 saat gündüz yaşandığı dönemlere girilir.
Kısacası 21 Aralık, sadece takvimsel bir işaret değil; Dünya’nın Güneş’e göre konumunun günlük yaşamımıza yansıdığı en net eşiklerden biridir. 2025’te de aynı kural geçerli: En uzun gece 21 Aralık Pazar, günlerin uzamaya başlaması ise 22 Aralık’tan itibaren.
