Yine geçmiş zaman olur ki diye başlayalım söze.2003 yılında o dönem İlçe Kaymakamı’mız olan Sayın Yılmaz KURT Beyin öncülüğünde ”Taşköprü Kültür sanat” isimli bir dergi yayına hazırlamıştık.
Dergide; uzun yıllar Taşköprü’müzde Edebiyat Öğretmenliği ve idareci olarak görev yapan Mehmet TÜRKÂN hocamın 1321(1903)yılına ait Osmanlı salnamesini inceleyerek hazırlamış olduğu yazısını sizlerin beğenisine sunmak istedim.
100 Yıl Önce Taşköprü
“Geçmişten ders almayan geleceğe yön veremez”der atalarımız .Geçmişte neler oldu,bu güne neler kaldı,ne neredeydi?..gibi .O zaman diyelim ki 100 sene öncesinde Taşköprü’de ne vardı?
Bundan 100 sene önce Kastamonu Valisi Vezir Mehmet Enis Paşa idi.Taşköprü Kaymakamı Saniye,Hamidiyye Hicaz Demiryolu Madalyası sahibi Ahmet Ferit Bey idi.
Naib (vekil,yardımcı)Haydar Efendi,Mal Müdürü İbrahim Efendi,Müftü Mehmet Emin Efendi idi.
İlçede bugünkü “İlçe İdare Kurulu”yerine “idare” görüyordu.Ayrıca iki medrese,dört sıbyan mektebi ve bir kütüphane vardı.Hassa-iyi Ordu-yu Hümayuna mensup Taşköprü Taburu vardı.Bu taburda Redif Kumandanı Bnb Mehmet Sezai Efendi(Mecidi 5)idi.Taburda biri misafir süvari bölüğü olmak üzere dört bölük vardı.
100 sene önce kaza dahilinde,387 dükkan,10 fırın,11 Han,biri beldenin fatihi Muzafferettin Gazi Hazretleri evkafından,diğerleri mülk olarak 4 Hamam,125 Cami ve Mescit ile 30 oda ,tam kargir olarak yapılmış mükemmel bir Hükümet Konağı,Belediye Dairesi,bir askeriyye deposu ve cephane,237 değirmen,14551 anbar ve samanlık,73 çeşme,55458 tarla,24 çiftlik ve yaklaşık 296703 dönüm arazi vardı.
Bir asır öncesinde Taşköprü’de yetişen mahsulat arasında Sarımsaktan bahsedilmemektedir.
Yetişen bitkiler olarak kayıtlarda arpa,buğday,siyaz,fiğ,mısır,darı,çeltik,burçak,nohut ,fasulye,
Keten,kendir… geçmektedir.Ayrıca kendirden yapılan âlâ urgan ve sahtiyan vardı.Yünden yapılan heybe de bir başka gelir kaynağı idi. O dönemde peynir imal edilirdi.
Bu imal edilen peynirin en meşhuru Kiraz Dağı Peyniri idi.
Meşhur ormanları Sarıkavak,Kiraz Dağı,Saraycık,Yer Alagöz ve Çangal idi.
Bir asır önce Taşköprü’de,385’i kadın ve 391’i erkek olmak üzere 776 Ermeni;20’si kadın,42’si erkek olmak üzere 62 Rum;22547’si kadın,23298’i erkek olmak olmak üzere 45845 Müslüman ve toplamda 46683 kişi yaşamaktadır.
1903 senesinde Taşköprü’de yapılan harcamalar ise ,görevlilere verilen maaşlar 129024 kuruş,dâhiliyeye 26226 kuruş,adliyeye 39706 kuruş ve toplamda 194956 kuruş harcama şeklinde idi.
Devlet geleneği bir an ve kısa sürede oluşan bir gelenek değildir.Yukardaki yazıdan da anlaşılacağı gibi bu geleneğimiz çok eskilere dayanmaktadır.
Bir asır öncesinde ilçemizde bulunan kurum ve kuruluşlar,kişiler,harcamalar,meşhur şahsiyetleri tanıtmaya geçmişten kalanları tanıtıp köprü kurmaya,geçmişten kalanları geleceğe aktarmaya çalıştım.”
Diye bitirmiş yazısını.Bu vesile ile Mehmet TÜRKAN Öğretmenime Taşköprü’den selamlarımızı yollamış olalım.
Kaynak:Taşköprü Kültür ve Sanat Dergisi.Sayı-1 Sayı:1 ocak 2003
